1.0
PENGENALAN
Jepun
pada mulanya mengamalkan dasar pintu tertutup atau isolasi. Dasar pintu
tertutup ini menjadikan Jepun sebuah negara yang tidak bergantung pada kuasa
barat dalam segala hal termasuk ekonomi perdagangan, pentadbiran dan sosial.
Walaubagaimanapun, dasar isolasi Jepun telah berakhir pada 1 Julai 1853 dengan
kehadiran Komodor C. Matthew Perry yang menjalinkan persahabatan dan perdamaian
dengan Jepun dan cuba menegaskan Amerika Syarikat akan menggunakan kekerasan
sekiranya Jepun masih menganggap sebagai musuhnya. Jepun juga sebenarnya
khuatir jika negaranya senasib dengan China jika masih mengamalkan dasar
isolasi. Maka, dengan termeterainya Perjanjian Kanagawa pada 31 Mac 1854 antara
Jepun dan Amerika, tamatlah dasar isolasi yang diamalkan oleh Jepun sejak
berabad lama. Tambahan lagi, Perjanjian Kanagawa juga merupakan titik permulaan
Jepun menjalinkan hubungan dengan salah satu daripada negara-negara Barat.
Selain
itu, pada tahun 1868, Maharaja Meiji
merupakan pemerintah Jepun pada ketika itu
telah menjalankan perubahan keatas sistem ekonomi feudal kepada sistem
pentadbiran dan ekonomi gaya barat. Salah
satu pembaharuan dalam sejarah Meiji juga adalah dengan munculnya hak kebebasan
rakyat iaitu pendemokrasia pada 1880. Zaman Meiji telah berjaya menjadikan
Jepun sebagai negara terkuat di Asia.
Di
samping itu, Jepun mula menjalinkan
hubungan dengan Britain sebelum Perang Dunia Pertama lagi iaitu dengan
termeterainya Persetiaan Inggeris-Jepun 1902. Melalui isu Persetiaan 1902,
Britain lebih menunjukkan sikap pro-Jepun walaupun tidak bersetuju dengan
pendudukan Jepun ke atas Wilayah China keranatidak menghiraukan dasar
berkecuali negeri China. Britain tidak memainkan peranan lansung terhadap
kemasukan tentera Jepun ke negara China.
Masalah
Manchuria dan Korea juga telah membawa Jepun mempunyai hubung kait dengan pihak
negara barat iaitu Rusia. Bagi mencari
jalan penyelesaian ini juga satu perjanjian ditandatangani iaitu Perjanjian
Yamagata-Lobanoff. Masalah ini telah membawa krisis diantara Jepun dengan
Rusia. Pada 10 Februari 1904 telah tercetusnya perang antara Jepun dan Rusia
yang akhirnya menjadikan kemenangan berpihak kepada Jepun. Perang antara Jepun
dan Rusia ini cukup memberi pengiktirafan kepada Jepun sebagai kuasa yang kuat
bukan sahaja di Asia Timur tetapi juga memkhuatirkan kuasa-kuasa Barat yang
lain. Kesan dari perang Jepun dan Rusia adalah dengan termeterainya Perjanjian
Portsmouth pada 5 September 1905 yang ditandatangani oleh wakil Rusia iaitu
Witte dan Rosen sementara wakil Jepun ialah Komura dan Takuhira. Perjanjian ini
banyak memberi manfaat kepada Jepun. Antaranya adalah Semenanjung Liaotung
diserahkan kembali kepada Jepun, Jepun mendapat semula Port Athur dan
sebahagian dari Pulau Sakhalin di utara Hokkaido, Jepun diberi hak guna jalan
kereta api Manchuria yang telah dibina oleh Rusia, Jepun diberi hak istimewa ke
atas Korea dan Korea mesti menerima seorang Residen Jepun di negaranya.
Perang
Dunia Pertama yang tercetus pada 1914 di Eropah menyebabkan Jepun mula
mengukuhkan kuasanya di Asia Timur. Jepun juga telah mengisytiharkan perang ke
atas Jerman bagi mendapatkan sokongan daripada British dan Amerika Syarikat. Di
Eropah, Jerman telah menyerang Poland pada September 1939. Maka, British dan
Perancis yang juga merupakan sekutu Poland telah mengisytiharkan perang ke atas
Jerman. Kedudukan Jepun lebih kukuh dalam memperluaskan imperialisme ke atas
kawasan di Asia Timur dengan mendapat sokongan daripada beberapa negara Barat
ini. Kuasa Jerman semakin kurang di China. Malah pada tahun 1945, sekali lagi
Jerman dan Jepun berhadapan dengan masalah ketenteraan, politik dan social antara
satu sama lain.
Walaubagaimanapun,
Jepun telah mengambil kesempatan ke atas China apabila pihak Barat mengalihkan
perhatian pada peperangan semasa Perang Dunia Pertama di Eropah. Jepun telah
membuat 21 Tuntutan ke atas China. Melalui tuntutan ini, Jepun telah berjaya menguasai sebahagian
daripada China, sebagai contoh, China perlu mengiktiraf kedudukan Jepun di
Shantung, kedudukan Jepun di Manchuria dan Munyoku Dalam, Jepun mengawal
beberapa pentadbiran terpenting di China dan beberapa tuntutan lain.
Namun
begitu, selepas Perang Dunia Pertama tamat pada 1918, satu persidangan damai
telah diadakan di Paris dan persidangan ini telah dilaksanakan oleh
negara-negara yang menang dalam Perang Dunia Pertama. Jepun masih berjaya
mengalahkan penyebaran kuasa Jerman apabila hak Jerman di Shantung telah
diserahkan kepada Jepun melalui Perjanjian Versailles. Tambahan lagi,
Perjanjian Versailles ini juga adalah antara faktor yang menyumbang kepada
tercetusnya perang Dunia Kedua. Dalam Perjanjian Versailles ini juga Jerman dikehendaki
membayar pampasan perang sebanyak 6,500,000,000$. Jerman menganggap perjanjian
ini sebagai satu penghinaan terhadap mereka. Oleh demikian, Jerman telah
melanggar perjanjian tersebut dan akhirnya telah mencetuskan Perang Dunia
Kedua.
Penguasaan Jepun ke atas beberapa kawasan di
Asia Pasifik juga amat membimbangkan Amerika Syarikat. Jadi, Amerika Syarikat
telah menjemput lapan buah negara termasuk Jepun bagi membincangkan pengurangan
penggunaan senjata tetapi rancangan itu tetap gagal. Hal demikian kerana Jepun
bertindak menyerang Manchuria pada tahun 1931 atas dasar kebanjiran penduduk
–penduduk China di wilayah itu mengancam keselamatan tenteranya di wilayah
tersebut. Perjanjian Shimonoseki yang ditandatangani pada April 1895 sebelum
ini telah memberi hak kepada Jepun untuk mengambil Semenanjung Liaotung yang
terletak di Selatan Manchuria. Namun begitu, Jepun tidak dapat mengekalkan
kuasanya ke atas wilayah tersebut kerana
dengan adanya campur tangan kuasa-kuasa Barat iaitu Rusia, Perancis dan Jerman
yang mendesak Jepun untuk keluar dari Semenanjung Liaotung.
Manakala,
pada tahun 1932 pula, berlaku sedikit krisis di Jepun dimana pemerintahannya
telah dikuasai oleh golongan tentera. Jepun menyerang Manchuria dan menaruh
minat terhadap Asia Tenggara. Jepun telah menakluk negara-negara di Asia
Tenggara melalui pelbagai cara termasuk kekejaman sehingga Jepun dikecam dan
tidak dapat bertahan lama untuk meluaskan tanah jajahannya di Asia Tenggara. Tindakan
Jepun menjalankan dasar imperialism ke atas negara-negara di Asia Tenggara juga
telah menimbulkan tentangan hebat daripada kuasa-kuasa Barat seperti Britain,
Amerika Syarikat dan Belanda. Amerika Syarikat mengenakan sekatan ekonomi
kepada Jepun. Namun begitu, pada 1941, Jepun menyerang Indochina. Kesannya,
Amerika Syarikat, Britain dan Belanda mengenakan larangan sepenuhnya ke atas
eksport ekonomi di Jepun. Keadaan ini telah menyebabkan kedudukan Jepun
diancam. Pada, 9 Disember 1941, Jepun telah menyerang Pearl Habour. Peristiwa
ini sekaligus telah menyebabkan Amerika Syarikat mengisytiharkan perang ke atas
Jepun.
2.0 PERJANJIAN VERSAILLES
Persetiaan Damai. (1917-1919)
Persetiaan
Damai Versailles atau Perjanjian Versailles ini telah ditandatangani pada 18
Januari 1919 di Istana Versailles, Paris Perancis. Perjanjian ini dihadiri
oleh wakil dari 27 buah negara dengan
dipimpin oleh Perdana Menteri Perancis waktu itu iaitu George Clemenceau.
Terdapat beberapa pendapat dan sumber yang berbeza dalam menentukan tarikh sebenar
perjanjian ini dimaterai. Ada sumber yang menulis bahawa perjanjian ini
ditandatangani pada 18 Januari 1919. Ada juga yang mengatakan bahawa perjanjian
ini dimaterai pada 1 Nov 1919 dan ada
pula yang menulis bahawa perjanjian ini ditandatangani pada 28 Jun 1919 dan
telah dikuatkuasakan pada 10 Januari tahun 1920. Secara umumnya, Perjanjian
Versailles ini dilihat sebagai satu perjanjian damai yang telah dibuat selepas
berakhirnya Perang Dunia Pertama dan menunjukkan bahawa kekalahan telah berlaku
pada pihak Jerman. Melalui perjanjian ini, Jepun dilihat sudah mula membuat
hubungan dengan kuasa-kuasa Barat. Perjanjian Versailles ini secara tidak
langsung membuat Jepun berasa sangat selesa kerana bagi Jepun, dengan
termeterainya perjanjian ini, maka secara automatiknya pihak Barat seperti Amerika
Syarikat turut mengiktiraf perkara 21 tuntutan yang telah dibuat oleh Jepun
terhadap negara China.
Seperti
yang sudah tertulis dan diketahui umum, Tuntutan 21 telah dibuat oleh Jepun kepada negara China
pada tahun 1915. Hal ini ekoran daripada peristiwa tindakan Jepun menyerang
Jerman tanpa kebenaran dari pihak China telah menyebabkan Jerman kehilangan
Shantung. Oleh hal yang demikian, China tidak berpuas hati dan cuba untuk
mendapatkan kembali Shantung dengan bantuan campur tangan kuasa asing seperti Rusia,
Perancis dan Itali dan tindakan itu berhasil dengan Shantung diperolehi semula
oleh China. Hal ini menyebabkan pihak Jepun tidak berpuas hati dan mengemukakan
Tuntutan 21 ini kepada Yuan Shih Kai. Pada masa ini Yuan Shih Kai telah diugut
untuk bersetuju dengan kesemua tuntutan.
Dalam
Tuntutan 21 ini terkandung lima bahagian yang dilihat menekankan kepentingan
Jepun di China yang merangkumi wilayah Shantung, mengenai Manchuria Selatan dan
Pendalaman Mongolia Timur, mengenai masa hadapan Kilang Besi Sino Jepun, Han
Yeh Ping di Lembah Yangtze, dan juga menuntut China untuk mengambil kakitangan
Jepun sebagai penasihat tentera dan beberapa hal lain lagi yang dilihat memberi
kepentingan kepada Jepun.
Sebelum
termetrainya Perjanjian Versailles ini juga, terdapat beberapa peristiwa yang
menguatkan lagi kenyataan bahawa sememangnya Jepun sudah mula menjalinkan kuasa
dengan pihak Barat. Pada tahun 1917, iaitu sebelum tamatnya Perang Dunia
Pertama, satu perwakilan Jepun yang diketuai oleh Ishii Kikojiro telah dihantar
ke Amerika Syarikat bagi mengetahui pendirian Amerika terhadap hak istimewa
Jepun. Dalam sumber lain pula ada menyatakan bahawa ketua rombongan tersebut
pula bernama Viscount Ishhi. Pada waktu itu, Jepun berasa agak risau kerana
Amerika Syarikat dilihat tidak berpuas hati dengan hal Tuntutan 21 yang dibuat
oleh Jepun ke atas China. Oleh hal yang demikian, Ishii telah berjumpa dengan
setiausaha Amerika Syarikat iaitu Robert Lansing dan pada masa itu wujudlah
satu perjanjian yang dinamakan sebagai Perjanjian Lansing-Ishii. Perjanjian ini
telah ditandatangani pada 2 November 1917.
Perjanjian
ini menuntut kuasa-kuasa besar Barat untuk menghormati pemilikan wilayah oleh
pihak China secara jujur dan pada masa yang sama mengambil tahu tentang
pemilikan wilayah oleh pihak Jepun yang telah memberikan faedah khas kepada
benua Asia. Antara lain yang tertulis dalam perjanjian tersebut ialah seperti
Kerajaan Amerika Syarikat mengiktiraf bahawa kerajaan Jepun mempunyai
kepentingan-kepentingan tertentu di China terutama di kawasan haknya yang
kukuh. Selain itu, kerajaan Amerika Syarikat juga mempunyai keyakinan yang penuh terhadap jaminan dari
Kerajaan Diraja Jepun bahawa ia akan tetap dengan pendiriannya terhadap
prinsip-prinsip yang terkandung di dalam Dasar Buka Pintu ataupun
peluang-peluang yang sama terhadap perdagangan dan perindustrian di China. Di
sini, jelas dapat dilihat bahawa sebelum berakhirnya perang dunia pertama lagi,
hubungan Jepun dengan Barat itu sememangnya sudah mula dijalinkan.
Walau
bagaimanapun, Presiden Wilson tidak bersetuju dengan perjanjian tersebut kerana
baginya, ia akan memberi satu tamparan yang hebat kepada negara China itu
sendiri. Namun begitu, bagi pihak Jepun pula, perjanjian tersebut dilihat
menguntungkan kerana ia seperti menunjukkan bahawa Amerika Syarikat seolah-olah
mengakui hak keistimewaan Jepun di China dan pada masa yang sama Jepun boleh
memanfaatkan perjanjian tersebut untuk memburukkan Amerika Syarikat di China.
Pada
September 1918 pula, Jepun juga telah membuat satu perjanjian sulit dengan
pemimpin baru di China iaitu Tuan Chi Jui. Antara syarat yang terkandung dalam
perjanjian sulit tersebut ialah seperti Jepun memberi pinjaman sebanyak 20 juta
yen kepada China, Jepun dibenarkan untuk membina dua buah jalan keretapi di Shantung,
Jepun boleh meletakkan tenteranya di pusat-pusat penting di China dan juga
Jepun dibolehkan untuk melatih pegawai-pegawai keretapi di China. Namun begitu,
perjanjian ini telah mengundang bantahan dari orang-orang China kerana mereka
merasakan bahawa perjanjian itu memberi hak orang Cina di Shantung kepada
Jepun. Berikutan hal itu dan ditambah dengan pelbagai desakan lain, maka Tuan
Chi Jui telah meletak jawatan. Apabila hal ini terjadi, Jepun dilihat mendapat
keuntungan kerana perjanjian tersebut telah pun dibuat.
Selepas
itu, apabila berakhirnya perang dunia pertama, maka wujudlah pula Perjanjian
Versailles ini. Apabila Amerika Syarikat mengishtihar perang dan membantu pihak
Berikat sewaktu Perang Dunia pertama, ia telah membawa kepada kekalahan Jerman
dan oleh hal yang demikian, Jerman telah meminta untuk berdamai. Dengan
termeterainya Perjanjian Versailles ini, ia menampakkan lagi bahawa kedudukan
Jepun semakin diiktiraf oleh kuasa Barat. Pada dasarnya, tindakan pihak Britain
untuk menarik Jepun menyertai Perang Dunia Pertama adalah untuk melemahkan
konsesi Jerman di China. Britain nampaknya tidak mahu bersaing dengan Jerman di
kawasan Asia.
Manakala
Jepun pula melihat kesibukan pihak Barat
di Eropah waktu itu sebagai satu peluang keemasan yang tidak boleh
dilepaskan. Oleh hal yang demikian, dalam Perjanjian Versailles ini, wakil
Jepun iaitu Baron Makino Nobuki dan Viscount Chinda Sutemi dilihat telah
menguatkan tuntutan mereka.
Antara
tuntutan yang dibuat ialah seperti tuntutan untuk memberi hak kepada Jepun
untuk mengambil alih pulau-pulau bekas kepunyaan Jerman di Lautan Pasifik Utara
seperti Marianas, Carolines dan Marshalls yang terletak di bahagian Utara
Garisan Khatulistiwa. Jepun mendapat hak kerana kemenangan pihak Bersekutu
dalam Perang Dunia pertama ini yang memaksa Jerman menyerahkan derah jajahannya
kepada Jepun. Selain itu, pihak Jepun juga menuntut supaya kuasa-kuasa Barat
ini membuat perakuan kepada tuntutan Jepun ke atas bekas-bekas hak dan
kepentingan Jerman di wilayah Shantung sebelum itu. Sehubungan itu juga, Jepun
turut menuntut untuk mendapatkan pengakuan bagi persamaan taraf dalam kalangan
bangsa-bangsa sebagai prinsip asas bagi persatuan bangsa-bangsa.
Pada
masa ini, Presiden Wilson sekali lagi tidak bersetuju dengan tuntutan yang
dibuat oleh Jepun dalam perjanjian Versailles ini terutamanya mengenai hak
persamaan hak dan bangsa itu kerana bagi beliau, ia akan mewujudkan satu isu
penghijrahan dan pada masa yang sama akan menjejaskan sekatan yang dilakukan di
Amerika Syarikat. Walau bagaimanapun, beliau terpaksa beralah kerana bimbang
Jepun akan menarik diri dari Pertubuhan Bangsa-Bangsa kerana beliau sendiri
menyedari bahawa Jepun merupakan satu kuasa yang sangat penting dalam badan
dunia waktu itu. Jepun juga sudah mengetahui dan dapat mengesan bahawa pihak
kuasa Barat tidak akan mampu berbuat apa-apa kerana sudah terikat dengan
perjanjian sulit yang telah ditandatangani. Hal ini terbukti apabila pihak
Barat itu sendiri gagal untuk memberi sebarang bantuan atau pertolongan kepada
China sewaktu China mahu menuntut kembali Shantung.
Walaupun
dalam Perjanjian China-Jerman yang telah dibuat ada menyatakan bahawa Jerman
tidak dibenarkan untuk menyerahkan Shantung kepada kuasa lain, namun Jerman
yang telah kalah waktu itu juga tidak dapat berbuat apa-apa kerana Jepun sudah
menuntut untuk mendapatkan Shantung dari penguasaannya. Akhirnya, melalui
Perjanjian Versailles ini, pada bahagian IV termaktub bahawa Kepulauan Marshall
dan Shantung telah diserahkan kepada Jepun.
Amerika
Syarikat yang sedia maklum menyedari bahawa terlalu banyak keistimewaan yang
diperolehi oleh Jepun menerusi Perjanjian Versailles ini juga tidak mampu untuk
berbuat apa-apa kerana Jepun sudah pun mengatur strateginya dengan mengikat
kuasa Barat melalui perjanjian sulit yang sudah ditandatangani. Namun begitu,
Perjanjian Versailles ini tidak ditandatangani oleh pihak China kerana wakil
dari China iaitu C.T Wang dan Wellington Koo kerana telah mendapat ugutan daripada
rakyat China supaya tidak menandatangani
perjanjian tersebut untuk menyelamatkan Shantung daripada jatuh ke tangan
Jepun.
Selain
itu, dalam perjanjian damai Versailles ini juga, Jepun turut dilihat telah berjaya mengekalkan mandat Liga
Bangsa-Bangsa terhadap Kepulauan Pasifik Jerman yang silam dan mengingatkan
hak-hak khasnya di Shantung. Walau bagaimanapun, pihak Jepun gagal untuk
memberikan jaminan terhadap ‘Fasal Kesaksamaan Bangsa’ yang terkandung dalam
perjanjian Liga Bangsa-Bangsa, berhutang dengan pihak pembangkang, kepada
pendatang-pendatang asing yang bukan berkulit putih ke Australia dan
California. Perjanjian Versailles atau Persetiaan Damai Versailles ini juga
memperlihatkan mengenai Jepun telah membantah kemasukan klausa tentang ‘persamaan
ras’, tetapi ini telah disekat oleh Amerika Syarikat dan Britain. Hal ini
demikian kerana terdapatnya tentangan yang kuat di Amerika, Canada, dan juga
Australia berkaitan dengan imigrasi golongan Oriental.
Selain
itu juga, ketika Jepun mencadangkan kemasukan “Fasal Kesaksamaan Bangsa” dalam
Perjanjian Damai Versailles, British dan Amerika yang berada di bawah tekanan
dari Australia menolak permohonan mereka. Pendatang Jepun telah dihalang
daripada “White Australia” dan mereka menghadapi diskriminasi yang semakin
meningkat di negeri-negeri yang yang turut sama bersatu padu. Hal ini jelas
menunjukkan tuntutan yang dibuat oleh pihak Jepun itu sememangnya mengundang
pelbagai konstroversi di pihak Barat.
Dalam
Perjanjian Damai Versailles ini juga, kuasa Barat seolah-olah bersedia untuk
menerima perintah dunia selepas perang berdasarkan prinsip penentuan sendiri
kebangsaan, perdamaian antarabangsa dan
juga aspek keselamatan secara kolektif. Namun begitu, Barat tidak menunjukkan
sebarang kesediaan untuk memberi harta benda penjajah dan juga dibahagikan
dalam kalangan mereka sebagai wilayah mandat sekali pun selepas Jerman
dikalahkan. Tetapi dalam hal ini sekurang-kurangnya pihak Barat dilihat sanggup
untuk mengekalkan status quo antarabangsa melalui perjanjian aman antarabangsa pelbagai hala ini.
Di
sini, jelas dapat dilihat bahawa Jepun sememangnya sudah pun mewujudkan
hubungan dengan pihak Barat sebelum Perang Dunia Pertama itu tamat dengan kuasa
dominan waktu itu seperti Jerman, Britain dan juga Amerika Syarikat. Hal ini
terus terjalin dengan selangkah ke hadapan lagi apabila Jepun itu sendiri
dilihat seolah-olah mempunyai hubungan yang baik dengan kuasa-kuasa Barat ini
sehinggalah membawa kepada termeterainya Perjanjian Versailles ini selepas
tamatnya Perang Dunia Pertama itu.
3.0 PERJANJIAN WASHINGTON
Selepas
Persidangan Versailles ditandatangani, kuasa-kuasa barat seolah-olah
mengiktiraf hak persamaan taraf dengan Jepun. Namun begitu perkara ini tidak
berlanjutan apabila Jepun semakin meluaskan kekuasaannya terutamanya di Timur,
dan hal ini menyebabkan kuasa-kuasa barat mula merasa tercabar. Dua kuasa barat
yang benar-benar menentang dan cuba menjatuhkan Jepun pada masa itu ialah
Amerika Syarikat dan Britain. Pengaruh Jepun yang semakin kuat di Asia Pasifik
ini membimbangkan Amerika Syarikat. Oleh itu, Amerika Syarikat telah menjemput
lapan buah negara iaitu Britain, Perancis, Itali, Belanda, Belgium, Portugal
dan juga Jepun serta China untuk membincangkan soal mengurangkan penggunaan
senjata dengan membuat satu persidangan yang dikenali sebagai Persidangan
Washington. Persidangan ini berlangsung pada 12 November 1921 di Washington
Memorial Continental Hall yang dirasmikan oleh Presiden Harding. Tujuan utama
dalam persidangaan ini diadakan untuk menyelesaikan masalah-masalah berbangkit
di Timur Jauh. Selain cubaan menghalang kemaraan Jepun
Pihak Barat terutamanya Britain dan
Amerika Syarikat mempunyai sebab-sebab tersendiri sehingga tercetusnya
Persidangan Washington ini. Amerika syarikat mempunyai dasar yang berbeza
dengan Jepun terhadap kegiatan mereka di Timur Jauh,. Malah berdasarkan
perbezaan ini, kemungkinan besar mereka akan bertempur di samping pada masa itu
masing-masing berusaha menguatkan dan mengembangkan angkatan tentera laut. Oleh
itu persidangan ini dicapai kerana Amerika Syarikat risau kebangkitan Jepun di
Timur serta kepentingan Perdagangan Amerika di Timur Jauh akan terjejas dengan
kemaraan Jepun. Manakala Britain pula mencuba menamatkan Persetiaan
Inggeris-Jepun yang ditandatangani pada tahun 1902. Hubungan Jepun dan dua
kuasa barat ini semakin goyah selepas Persidangan Washington.
Jepun telah menjadi sebuah negara
yang kuat selepas kemenangannya dalam menentang China pada 1894-1895 dan Rusia
1902-1905 sehingga berjaya menguasai seluruh perjalanan laut dari utara ke
selatan. Malah Jepun berjaya menduduki kepulauan Pasifik seperti Kepulauan
Mariana, Caroline, dan Marshall. Manakala di China, Jepun berjaya mengambil
alih Tsingtao dari Jerman pada tahun 1914, semenanjung Liaotung pada 1905. Malah
korea juga diletakkan di bawah Jepun pada 1910. Hal ini telah menyebabkan
kuasa-kuasa barat terutamanya Amerika Syarikat tergugat dan menentang hebat
dasar-dasar Jepun. Penentangan terhadap Jepun telah bermula awal iaitu pada
tahun 1905, namun kemuncaknya apabila Jepun berjaya menguasai Timur Jauh dan
hal ini telah menyebabkan hubungan di antara kedua-dua negara menjadi kurang
memuaskan. Oleh hal yang demikian, bagi menyekat kebangkitan Jepun, ini ialah
dengan menghadkan perlumbaan kuasa-kuasa besar dunia terutama terhadap tentera
Jepun.
Selain itu, faktor seterusnya ialah
kepentingan perdagangan Amerika di Timur Jauh terjejas. Amerika Syarikat
sememangnya menunjukkan minat terhadap China sejak meletusnya Perang Candu.
Namun, Amerika Syarikat hanyalah berminat dalam perdagangan dengan China di
samping hanya mahu menjadikan kawasan-kawasan Timur Jauh ini sebaga kawasan
pemasarannya sahaja. Malah mereka telah berjaya menguasai Canton dan yakin akan
mampu mendapat keuntungan yang banyak jika diadakan perdagangan yang lebih luas
serta menanam modal yang besar di China. Malah nilai eksport barangan ke China
juga meningkat daripada 40juta pada 1918 kepada 106juta pada tahun 1919.
Kemaraan Jepun di China, dikhuatiri mengganggu pertumbuhan ekonomi dan
perdagangan Amerika Syarikat dan juga negara-negara barat yang lain. Hal ini
demikian kerana, Jepun telah berjaya menjalankan pemusatan ekonomi di Shantung,
Monggolia Dalam, Siberia dan China. Hal ini menimbulkan ketidaksenangan Amerika
Syarikat terhadap Jepun. Melalui Persidangan Washington, kemaraan Jepun dapat
disekat melalui pengurangan penggunaan senjata.
Britain dan jepun telah mengadakan
Persetiaan pada tahun 1902. Disebabkan Persetiaan ini, Britain tidak mampu
membuat apa-apa untuk menghalang kemaraan tentera Jepun di timur. Malah
disebabkan Persetiaan ini, Britain tidak menghalang Jepun yang meluaskan
pengaruhnya di China selepas 1914. Dalam Persidangan Versailles juga, Britain
tidak mampu menentang tuntutan Jepun. Britain sebenarnya menunjukkan minat yang
baik dalam menjalinkan persahabatan dengan Jepun hanya sebelum tahun 1902
sahaja. Britain terpaksa berbaik-baik dengan Jepun kerana pada masa itu Russia
telah menunjukkan minat untuk menguatkan kedudukan di Manchuria dan Cina Utara.
Britain telah berusaha mendapatkan bantuan dari pihak barat namun tidak
berhasil, akhirnya Britain terpaksa bersekutu dengan Jepun bagi menghalang
kemaraan Russia. Namun sikap Britain ini mula berubah setelah berbaik-baik
dengan Amerika Syarikat. Dalam Persetiaan dengan Jepun, Britain perlu membantu
Jepun sekiranya Jepun berperang. pada masa itu Jepun dan Amerika Syarikat
bersengketa dan ini menimbulkan kebimbangan Britain. Oleh itu, Britain harus
membantu Jepun sekiranya perkara ini terjadi. Selain itu, Britain pengaruh
Russia dan Jerman di Timur Jauh telah merosot, malah Britain mahu meneliti
semula sepenuhnya keadaan di Timur Jauh. Oleh hal yang demikian,desakan-desakan
ini menyebabkan Britain berusaha untuk menamatkan Persetiaan ini, namun begitu
mereka tidak mahu melakukan secara nyata, melalui Persidangan Washington ini,
merupakan jalan bagi menamatkan persetiaannya bersama Jepun. Jelaslah, Britain
lebih mementingkan hubungannya dengan Amerika Syarikat berbanding dengan Jepun
serta menggunakan Jepun bagi merealisasikan hasratnya. Jepun juga beranggapan
sikap Britain ini sebagai kelakuan yang tidak mesra kerana tidak memperbaharui
perjanjian mereka. Hubungan Jepun dan Britain juga menjadi tegang disebabkan
sikap Britain ini.
Dalam Persidangan Washington ini,
yang bermula November 1921 sehingga menjelang Februari 1922, terdapat tujuh
perjanjian yang telah ditandatangani. Antaranya ialah mengurangkan senjata bagi
angkatan laut, masalah negeri China, mengenai Siberia dan juga Pulau-pulau
Mandat di Lautan Pasifik. Perkara utama yang dijalankan ialah Perjanjian
Menghadkan Perlumbaan Senjata yang ditandatangani pada 6 Februari 1922 oleh
empat kuasa besar dunia iaitu Amerika Syarikat, Britain, Perancis dan Jepun.
Kapal laut Jepun digeruni oleh negara barat sejak 1904. Hal ini demikian kerana,
walaupun kapal dibina di luar negara, namun taktik dan strategi perang tentera
Jepun lebih hebat jika dibandingkan dengan armada-armada lain. Persetiaan ini
berkekalan selama 14 tahun dan telah dikaji semula pada tahun 1936. Antara isi
perjanjian ialah menghentikan pembinaan kapal perang dalam masa 10 tahun.
Kapal-kapal perang yang masih dalam rancangan pembinaan atau sedang dalam
proses pembinaan hendaklah dimansuhkan. Kekuatan kapal perang juga telah
ditetapkan dalam Persidangan Laut iaitu dengan kadar 5:5:3 di antara Amerika
Syarikat, Britain dan Jepun. Manakala 1.75:1.75 bagi Perancis dan Itali.
Penggantian kapal perang yang baru terhad kepada 500,000 tan tiap-tiap satu
bagi Amerika Syarikat dan Britain serta 300,000 tan bagi Jepun. Kadar yang sama
juga ditetapkan bagi kapal induk, penggempur, pembinasa dan kapal selam. Dengan
termeterainya perjanjian ini, perlumbaan memperlengkapkan diri dengan senjata
dan peralatan perang dalam kalangan kuasa besar dapat dikawal, mengecualikan
beberapa kawasan di Pasifik, memisahkan bakal-bakal musuh dan mengurangkan
kemungkinan meletusnya peperangan.
Perjanjian yang dimeterai dalam
Persidangan Washington seterusnya ialah perjanjian di antara Sembilan buah
negara untuk menyelesaikan ketegangan di rantau Pasifik. Perjanjian yang
melibatkan China ini dikenali sebagai Perjanjian Buka Pintu Sembilan Kuasa.
Negara-negara terlibat seperti Amerika Syarikat, Britain, Perancis, Jepun,
Itali, Belgium, Belanda, Portugal dan China pada 6 Februari 1922. Negara-negara
ini telah bersetuju untuk membantu Negara China dalam usaha membentuk dan
menjadi sebuah negara yang stabil. Kuasa-kuasa ini juga bersetuju menghormati,
menyokong kedaulatan, kemerdekaan dan keutuhan wilayah dan pentadbiran China.
Tiada perjanjian, persetujuan mahupun tindakan yang boleh melanggar
prinsip-prinsip ini. Malah sebarang negara yang melanggar prinsip tersebut
tidak akan dibantu. Hal ini demikian kerana, untuk mengelakkan diri dari
mengambil peluang dari kedudukan China serta mendapatkan hak-hak istimewa dan
kemudahan dari negeri tersebut. Dasar pengecualian China juga harus dihormati.
Melalui persidangan Washington juga,
masalah Siberia dan Shantung diselesaikan. Jepun berjanji akan menarik kembali
tenteranya di Siberia. Walaupun tiada perjanjian yang dibuat, namun pihak Jepun
telah menyampaikan jaminan kepada Setiausaha Amerika iaitu Charles E. Hughes
yang mengetuai perwakilan Amerika. Jepun menegaskan mereka tidak berniat
menakluki wilayah tersebut. Dalam persidangan juga dibincangkan masalah
Shantung, namun menurut Jepun, masalah Shantung hanya melibatkan China dan
Jepun sahaja. Namun terpaksa bersetuju apabila Amerika Syarikat mencadangkan
masalah Shantung perlu dibincangkan sebagai jalan penyelesaian. Amerika
Syarikat beranggapan penting untuk menyelesaikan masalah Shantung untuk
mencipta kejayaan di Persidangan tersebut. Amerika Syarikat dan Britain menjadi
pemerhati. Sebagai penyelesaian, wakil Jepun Shidehara Kijuro mengumumkan Jepun
akan berundur dari Shantung secepat mungkin. China akan membayar perbelanjaan
yang digunakan oleh Jepun semasa menduduki wilayah tersebut. Tentera Jepun akan
berundur dalam masa enam bulan tarikh Perjanjian China-Jepun dibuat.
Manakala,Perjanjian China-Jepun 1915 mengenai Shantung dimansuhkan.
Kesan dari Persidangan Washington
ini terhadap pihak barat sememangnya seakan menguntungkan mereka dan merugikan
Jepun. Malah Britain tidak lagi terikat dengan Persetiaan 1902 dan menumpukan
persahabatan yang lebih baik dengan Amerika Syarikat. Malah kuasa-kuasa barat
yang lain juga berusaha berbaik-baik dengan China selepas melakukan dosa
terhadap China melalui Persidangan Versailles. Malah Perancis dan Britain juga
sedia mengembalikan wilayah kekuasaan mereka iaitu Teluk Kwangchow dan Wei Hai
Wei kepada China.
Sebagai
balasan Jepun bersetuju menandatangani Perjanjian, Amerika Syarikat dan Britain
tidak akan menyerang Jepun. Amerika Syarikat tidak akan membina pengkalan
angkatan lautnya atau kubu pertahanan yang kuat di Filipina, Pulau-pulau
Aleution dan Guam. Britain juga tidak akan melengkapkan senjata di Hong Kong,
dan kawasan-kawasan kepunyaan Britain yang terletak di timur garis bujur 110
darjah kecuali Kanada, Australia dan New Zealand. Malah sebagai balasan Jepun
juga setuju tidak membina pangkalan lautnya di Amami-Oshima, Pulau Bonin,
Kurile dan Loochoo, Formosa, Pescadore dan kawasan-kawasan Jerman yang menjadi
amanahnya. Dengan persetujuan dan jaminan dari Amerika Syarikat dan Britain
ini, seolah-olah memberi kebebasan untuk pergerakan tentera Jepun di Timur
Jauh.
Walaupun
dari zahirnya seakan-akan Jepun telah rugi kerana telah kehilangan Shantung
yang dikembalikan kepada China,namun dari aspek yang lain, Jepun sebenarnya
mendapat keuntungan yang besar. Hal ini dapat dilihat dari ketetapan kadar
kekuatan angkatan laut. Penetapan kadar kekuatan yang dipersetujui dalam
Persidangan dapat dihadkan dan hal ini menghalang Amerika Syarikat dan Britain
daripada membina angkatan lautnya. Jepun tidak akan mampu menandingi mereka
dari segi ini kerana memerlukan belanjawan yang tinggi. Wang tersebut dapat
dijimatkan dan digunakan dalam pembangunan dalam negeri. Melalui kadar
penetapan kekuatan ini juga, walaupun Jepun dalam tempat ketiga, namun ia
menjadikan Jepun sebagai kuasa terkuat di Timur Jauh. Hal ini demikian kerana,
Britain dan Amerika Syarikat terpaksa memecahkan kekuatan kerana memiliki
wilayah kekuasaan yang besar di Eropah dan Asia, sedangkan Jepun hanya tertumpu
di Perairan Timur Jauh.
Pemulangan Shantung kepada China
sebenarnyaa satu paksaan terhadap Jepun untuk mengurangkan kekuasaannya.
Walaupun Jepun bersetuju untuk mematuhi perjanjian, namun Jepun masih berhasrat
untuk menceroboh China dan menakluk Manchuria. Dalam taahun 1931, Jepun
bertindak menyerang Manchuria atas alasan keselamatan tenteranya di wilayah
tersebut.
4.0 JEPUN: 1931-1938
Persidangan Washington yang di
tandatangani pada 1921-1922 di antara pihak barat dan jepun sedikit sebanyak
telah mengeruhkan lagu hubungan di antara kedua pihak ini. Persidangan yang
lebih bertujuaan menyekat kemaaran jepun dalam meluaskan kuasa telah
menyebabkan berlaku beberapa konflik yang membawa kepada perebutan kuasa dan
taklukan kawasan baru di bahagian China iaitu Manchuria. Tahun 1920-1930-an
merupakan tempoh pergolakan bagi jepun, namun secara tersirat dapat dilihat
bahawa jepun sudah melepasi prosedur evolusi sistem berparlimen yang sukar.
Jepun mula cuba untuk meniru orang barat dan cuba berada standing dengan kuasa
mereka dan hal ini mewujudkan kebimbangan pihak barat terutamanya Britain dan
Amerika Syarikat yang mempunyai agenda tersendiri di rantau asia.
Krisis yang mula berlaku pada tahun
1931 adalah penawanan Manchuria oleh pihak jepun menerusi beberapa eksiden yang
dilakukan secara sengaja bagi menyegerakan proses penjajahan. Penaklukan
Manchuria oleh jepun adalah berdasarkan beberapa kepentingan peribadi dan
semangat meluaskan pengaruh. Sejak dahulu lagi Manchuria telah dilihat sebagai
satu kawasan yang sangat berkepentingan di jepun berasakan ekonomi dan laluan
yang strategik. China yang mula menyedari gerak geri jepun yang mahu menawan
Manchuria telah berusaha menetang kemaraan jepun, namun jepun menuntut bahawa
ia mempunyai “kedudukan istimewa” di Manchuria berdasarkan beberapa peristiwa.
Jepun menyatakan bahawa mereka telah memenangi Liotung di Manchuria pada 1895, mereka
juga menegaskan bahawa mereka mempunyai hak keatas Manchuria kerana telah
menyelamatkan Manchuria dari Rusia pada tahun 1905 (melalui perjanjian
Portsmouth). Selain dari itu, alasan yang digunakan keatas Manchuria oleh pihak
jepun adalah kawasan Manchuria merupakan barisan pertahan utama Jepun dari
Rusia.
Faktor-faktor ini menyebabkan china
tidak dapat menghalang kemaraan pihak jepun ke Manchuria. Jepun mula menjadikan
Manchuria sebagai “lingkungan pengaruhnya” dan dalam istilah yang lebih tepat
sebagai kawasan “lindungan jepun”. Proses penawanan Manchuria berlaku pada 18
september 1931 apabila satu eksiden letupan bom telah dilakukan oleh pihak
jepun di landasan kereta api Manchuria selatan dan hal ini telah mencetuskan
satu perbalahan antara pihak jepun dan china kerana mereka mendakwa itu adalah
perbuatan dari pihak china. Beberapa siri peperangan berlaku di antara kedua
pihak dan pada bulan februari tentera Kwangtung telah menubuhkan satu Negara
boneka yang berasingan di Manchuria. Pada September 1932, kerajaan jepun telah
mengiktirafnya sebagai Manchuko di bawah pemerintahan maharaja Pu-yi.
Kerajaan nasionalis china telah
mengemukakan bantahan terhadap perampasan tersebut dan mengemukakan rayuan di
bawah Artikel XI .Pihak Liga
Bangsa-bangsa telah menghantar suruhanjaya Lytton dari United Kingdom pada 10
disember untuk melakukan penyiasatan dan
meminta Negara-negara ahli melakukan sekatan ke atas jepun. Hasil siasatan yang
di lakukan, jepun telah di kutuk oleh Liga Bangsa-bangsa, jepun walaw bagaimanapun
telah menarik diri daripada menganggotainya pada bulan Mac 1933. Amerika
syarikat juga telah menjalakan polisi “tidak mengiktiraf” penaklukan jepun ke
atas Manchuria tersebut dan tidak akan
mengiktiraf sebarang perjanjian yang di lakukan antara pihak Jepun dan China
yang akan melemahkan wilayah China. Hasil siasatan yang dilakukan juga
menunjukkan kerajaan Manchuria adalah bersesuaian dengan kedaulatan China dan
mengesyorkan kepada jepun dan china mengdakan rundingan secara langsung namun
telah di tolak oleh jepun.
Penaklukan tersebut telah
mengasingkan jepun dari pertubuhan Bangsa-bangsa bersatu hal ini juga mejurus
kepada krisis yang wujud di antara pihak jepun dan Amerika Syarikat seterusnya
membawa Tokyo semakin rapat kepada Jerman. Amaran dan gesaan dari pihak Amerika
syarikat sedikit pun tidak menghalang kemaraan jepun yang seterusnya meluaskan
operasinya dari Manchuria ke Shanghai dalam bulan januari 1932. Berdasarkan
siasatan yang dilakukan oleh wakil Liga Bangsa-bangsa tersebut, jepun didapati
telah melanggar Pakatan Sembilan-kuasa yang menjamin kebebasan wilayah China.
Laporan yang telah dikeluarkan di
pertubuhan bangsa-bangsa telah sebulat suara mendapat sokongan 42 buah Negara
namun hanya jepun yang menentang. Sementara Negara siam pada ketika itu tidak
mengundi. Jepun merasakan bahawa persidangan dan hasil laporan yang dikeluarkan
lebih kepada penetangan kepada jepun dan bukanlah mencapai kata sepakat di
antara pihak jepun dan china. Isu inilah yang membawa kepada penarikkan diri jepun
dari Liga Bangsa-bangsa. Secara umumnya banyak Negara yang tidak mengiktiraf
tindakkan jepun menjadikan Manchuko pada ketika itu sebagai sebuah Negara,
hanya sebahagian kecil sahaja yang menyokong tindakkan tersebut seperti El
Salvador dan republic dominica pada 1934. Kerajaan jerman yang menandatangani
perjanjian perdagangan denga pihak jepun pada 194 secara rasmi mengiktiraf
Negara manchuko pada mei 1938. Sebelum itu kerajaan Italy juga mengakuinya pada
1937 diikuti oleh Poland dan hungry.
Tahun
1935 merupakan kemuncak terputusnya
hubungan jepun dengan Pertubuhan Bangsa-bangsa bersatu. Britain yang selama ini
bersikap bersahabat dengan jepun terpaksa mengkaji semula polisinya terhadap
jepun. Bermula dari itu Britain mula mengadakan hubungan baik dengan Amerika
Syarikat. Negara- Negara luar mula melancarkan pemulauan terhadap barangan
buatan jepun sebagai tanda mengecam tindakan yang dilakukan oleh jepun terhadap
Manchuria. Tentera jepun seterusnya telah menguatkan angkatanya dengan
melancarkan serangan ke atas Jehol dan kawasan sekitar Tembok Besar dalam bulan
Januari 1933. Pada tahun 1933 dan 1934
jepun meneruskan lagi “insiden” yang lebih kecil yang telah mengukuhkan
kawalanya ke atas Mongolia di sebelah timur dan kawasan utaraChina di sekitar
peking.
Pentadbiran di jepun terbahagi
kepada pemerintahan tentera dan kabinet yang tidak bergerak secara seiring.
Tentera Kwangtung jepun di Manchuria bertindak di luar pengetahuan kerajaan
oleh itu kerajaan jepun terpaksa memberi alasan-alasan bagi melindungi jepun
dari kritikan-kritikan Negara luar. Selain mengalami zaman politik dan hubunga
luar yang kacau bilau, keadaan ekonomi Manchuria di bawah pemerintahan jepun
juga mengalami kemerosotan. Jepun tidak dapat meringankan beban ekonomi
masyarakat Manchuria. Penolakan badan
dunia mengiktiraf Negara Manchuko menyebabkan tentera jepun di Manchuria
bertindak lebih agresif. Jepun telah membuat percubaan untuk menguasai Mongolia
tetapi gagal kerana mendapat tentangan hebat dari tentera Mongolia yang di
bantu oleh pihak rusia.
5.0 PERANG CHINA-JEPUN KEDUA: (1937-1941)
Hubungan
Jepun dengan kuasa-kuasa barat jelas dapat dilihat dalam Perang China-Jepun
Kedua (1937-1941). Peperangan ini sebenarnya telah capai ke kemuncak pada 7
Julai 1937, apabila satu pertempuran kecil antara tentera Jepun dengan China di
Lukouchiao terletak sekitar Jambatan Marco Polo, berdekatan dengan Peking.
Pihak Jepun telah menuduh tentera Cina yang memulakan tembakan terlebih dahulu
sedangkan mengikut ketetapan tentera Jepun tidak berhak berada di kawasan itu.
Mengikut boxer Protocol 1901, tentera asing hanya dibenarkan berada di kawasan
di antara Peking dan Shanhaikuan. Hal ini diikuti pada Disember 1937, dimana
Jepun telah menyerang Shanghai dan Nangking. Manakala pada Oktober 1938, Hankow
dan Canton pula telah jatuh ke tangan Jepun. Pada tahap awal, Jepun telah dapat
mengawal bahagian persisiran pantai Negara China. Hal ini seterusnya telah
menandakan bahawa peperangan telah bermula antara China dan Jepun.
Pada pertengahan tahu 1930-an,
langkah-langkah untuk memupuk kerjasama erat dengan Jerman telah diambil oleh
Jepun. Pada 1935, Ribbentrop, Menteri Luar Jerman telah mengadakan pertemuan
dengan Jeneral Oshima, Pegawai Tentera Jepun di Berlin dan telah mengesyorkan
satu Pakatan Jerman-Jepun menentang komunisme dan Rusia, Jepun telah menyokong
pakatan sedemikian kerana ia akan memberi peluang kepada sekutu-sekutu untuk
menentang Rusia yang dianggap sebagai ancaman serius terhadap
kepentingan-kepentingan Jepun di China. Rundingan untuk mengadakan Pakatan
Anti-Comintern telah bermula dalam bulan November 1935 dan pakatan ini telah
ditandatangani di Berlin pada 25 November 1936. Pakatan ini berikrar bahawa
Jepun dan Jerman akan menentang Sistem Komunisme Antarabangsa. Mereka juga
bersetuju untuk menjemput Negara-negara
lain supaya menyertai pakatan ini.
Pakatan sulit telah diadakan dengan membuat komitmen sulit bahawa sekiranya
mana-mana Negara diancam atau diserang
oleh Rusia, Negara tersebut tidak akan memberi bantuan kepada pihak Rusia.
Hubungan Jepun dengan kuasa-kuasa
barat juga dapat dilihat dalam Pakatan Tiga Pihak iaitu kuasa paksi yang dibuat
pada September 1940 dibawah kepimpinan Konoe. Pakatan ini melibatkan tiga kuasa
iaitu Itali, Jerman dan Jepun. Pakatan ini memberi keuntungan kepada pihak
Jepun dimana pakatan ini membolehkan Jepun untuk bergerak ke Asia Tenggara dan
mendapatkan kawalan jajahan Eropah disana. Dalam pakatan yang dibuat, ketiga-tiga
kuasa telah bersetuju untuk memberi bantuan terhadap mana-mana ahli yang
diserang. Manakala, ketiga-tiga pihak juga bersetuju sekiranya kuasa paksi ini
dapat menumpaskan kuasa-kuasa berikat, Jepun akan mendapat order baru
tersendiri di Asia Timur.
Seterusnya satu perjanjian tidak
menyerang satu sama lain telah ditandatangani antara Jepun dengan Rusia. Hal
ini merupakan rentetan daripada Peristiwa Machuria pada September 1931. Selain
itu, pakatan Anti- Comintern di antara Jerman dan Jepun pada November 1936
telah mengakibatkan terputusnya hubungan Rusia-Jepun. Rusia menyedari bahawa
pakatan ini tidak hanya ditujukan terhadap komunisme dan Pertubuhan Komunis
Antarabangsa (Comintern) tetapi juga terhadap Rusia. Ketegangan bertambah pada
1936 apabila berlakunya pertempuran-pertempuran sempadan di antara Manchukuo
dan Rusia seperti Peristiwa Kanekatzu pada 19 Jun 1937, Peristiwa Changkufeng,
Julai 1938, Peristiwa Nomonhoan, Mei 1939 dan lain-lain. Sementara Rusia-Jepun
berperang, Jerman dan Rusia telah mengadakan satu pakatan tidak ceroboh
Nazi-Rusia pada 23 Ogos 1939. Hal ini menyebabkan Jepun tergugat kerana takut
sekiranya permusuhan antara Rusia dan Jerman berkurang, Rusia mungkin akan
memulakan satu ekspedisi ketenteraan dengan meningkatkan tekanan ke atas Jepun
di sepanjang sempadan Manchukuo-Rusia. Disebabkan
itu, Jepun telah berfikir untuk mengadakan rundingan dengan Rusia. Pakatan yang
dibuat juga adalah disebabkan Jepun telah
berpuas hati dengan pakatan tiga pihak yang dibuat, Oleh itu, Jepun telah
merancang untuk menakluk China. Perkembangan yang pesat berlaku di Jepun
menyebabkan Jepun perlu meluaskan lagi kawasan dan penguasaannya. China yang
mempunyai ramai penduduk dilihat dapat memenuhi rancangan ekonomi Jepun. Antara rancangan yang ingin
dilaksanakan oleh Jepun terhadap China adalah Jepun ingin menggantikan kerajaan
kebangsaan yang diketuai oleh Jeneral Chiang dengan kerajaan baru yang
menyokong dan bekerjasama dengan Jepun, Jepun juga ingin menghapuskan
penjajahan barat di negeri Cina dan akhirnya seluruh Asia Timur akan digantikan
dengan kekuasaan Jepun, Jepun juga ingin menghalang kemaraan Rusia di utara dan
juga Jepun ingin membina satu bentuk lingkungan ekonomi yang merangkumi
Jepun-Manchuria- China. Namun, usaha ini terhalang dengan kehadiran Rusia yang
menyokong China. Jepun tidak mahu perbalahan yang sedia ada dengan Rusia
menghalang penaklukannya di China. Oleh itu, Jepun telah berusaha membuat
pakatan dengan Rusia supaya Rusia tidak menggangu Jepun dalam usahanya
mendapatkan China dan Asia Selatan. Jepun telah memberikan jaminan bahawa Jepun
tidak akan menyerang Rusia semasa kerjasama dengan China dalam usaha
menyingkirkan komunis di China. Tetapi, Soviet telah menegaskan bahawa Rusia
menyokong kerajaan Nasionalisme China di Chungking. Percubaan demi percubaan
telah dibuat oleh Jepun untuk mendapatkan rundingan dengan Rusia, dan akhirnya
pada 13 Jun 1941, termetrainya pakatan berkecuali oleh pihak Rusia dan juga
Jepun. Dalam pakatan tersebut, kedua-dua pihak bersetuju akan berkecuali
sekiranya salah satu dari mereka menjadi sasaran pemusuhan kuasa dan Jepun akan
menghormati sempadan kuasa Rusia melingkungi Republik Rakyat Mongolia dan Rusia
pula membuat pengakuan yang sama terhadap Manchukuo. Selepas pakatan dibuat,
Jepun dan Rusia telah membuat pakatan lain iaitu membuat perjanjian perdagangan
antara Rusia dan Jepun selama 5 tahun. Perjanjian
tersebut secara tidak langsung telah meredakan ketegangan antara Soviet-Jepun.
Cabaran Jepun ditambahkan lagi pada
22 Jun 1941 apabila Jerman telah menyerang K.S.S.R (Rusia). Serangan tersebut
dibuat tanpa pengetahuan Jepun. Jerman telah melanggar pakatan antara Rusia dan
Jerman yang dibuat pada 23 Ogos 1939 dimana kedua-dua belah pihak telah
berjanji tidak akan menyerang pihak tertentu selama 10 tahun. Dalam serangan
tersebut, Jerman telah mengarahkan Jepun untuk menyerang Rusia di sebelah timur
dan Matsuoka iaitu Jepun telah bersetuju dengan permintaan tersebut. Namun,
Konoe dan Tojo pula tidak mahu campurtangan dalam perbalahan tersebut. Oleh
itu, satu sidang tergempar Diraja telah diadakan bagi membincangkan kedudukan
keadaan pada masa itu dan memutuskan langkah yang perlu diambil oleh Jepun.
Keputusan yang dicapai akhirnya adalah meneruskan juga rancang-rancangan
menakluki kawasan selatan. dan mengumumkan kepada pihak Soviet agar pakatan
untuk berkecuali yang telah tercapai dihormati. Jepun pula masih dengan
pendirian untuk tidak menyertai Jerman kerana Jerman tidak mengumumkan bahawa
ia telah memutuskan untuk melanggar pakatan tidak menyerang selama 10 tahun
tersebut. Walaupun begitu, Jepun masih meneruskan kegiatan memperluaskan
kuasanya ke kawasan selatan, tetapi mengambil langkah menunggu agar
keputusannya kelak akan menguntungkan pihak Jepun.
Dalam Perang China-Jepun kedua ini,
dilihat bahawa Amerika Syarikat telah memberikan bantuan kepada China, Amerika
telah mengatur langkah dan masuk bagi menjamin taraf berkecuali China. Presiden
Amerika Syarikat (Roosevelt) dan Setiausaha Negara (Coordell Hull) telah
mengenalpasti Jepun sebagai penceroboh di China. Amerika telah memberi bantuan
rasmi dan tidak rasmi kepada China untuk memperkukuhkan penentangan Chiang
Kai-shek terhadap Jepun. Pada tahun
1938, Amerika telah bersikap tegas terhadap Jepun apabila tentera Jepun telah
membinasakan China . Jepun juga telah mengebom Bandar-bandar China secara
mendadak sehingga mengorbankan beribu-ribu rakyat. Tindakan Jepun ini
sememangnya telah membimbangkan Amerika. Hull sendiri telah mengutuk tindakan
pengeboman ini. Amerika telah mendesak
Jepun keluar dari China atau menghadapi sekatan perdagangan dari Amerika dan
beberapa Negara barat yang menyokong saranan Amerika. Pada Julai 1938, Amerika telah memberitahu
para pengeluar dan pengeksport kapal terbang tempatan bahawa Amerika membantah
keras penjualan kapal terbang dan alat-alat aeronautical kepada Jepun dan
Negara-negara lain yang menggunakan kemudahan tersebut untuk menyerang orang
awam. Oleh itu, bekalan alat-alat kelengkapan udara, kapal terbang, alat-alat
perhubungan teknikal dan pengeluaran “high-octane
gasoline” kepada Jepun telah dibatalkan sama sekali. Hal ini telah
menyebabkan Jepun tidak puas hati dan melancarkan serangan ke atas Indo-China
pada 24 Julai 1941. Sebenarnya, pihak Jepun telah mendapat kebenaran memasuki
Indo-China sejak bulan Mac dari pihak berkuasa Perancis di situ. Pada ketika
itu, Perancis telah dikalahkan oleh Jerman dan tidak ada kuasa untuk menentang
Jepun dan terpaksa bersetuju dengan permintaan Jepun untuk memasuki Indo-China.
Sebagai tindak balas terhadap tindakan Jepun tersebut, Amerika telah menyekat
semua eksport ke Jepun. Amerika juga telah membekukan semua harta benda dan
kepentingan Jepun di Amerika. Tindakan ini telah diikuti oleh England dan bagi
pihak Belanda, satu perintah telah dikeluarkan bahawa semua urusan kewangan dan
perdagangan tertakluk kepada kebenaran rasmi. Amerika juga telah menyekat
pemberian hutang oleh institusi-institusi kewangan Amerika dan rakyat Amerika
kepada Jepun. Tindakan ini telah
membebankan Jepun kerana Jepun sememangnya bergantung kepada Amerika untuk
mendapatkan bekalan bahan mentah yang diperlukannya. Disebalik langkah-langkah
ini, Amerika Syarikat telah mengutuk Jepun kerana memusnahkan
kepentingan-kepentingan ekonomi Amerika di wilayah-wilayah yang ditakluki oleh
Jepun di China. Amerika telah mengancam akan bertindak balas dengan menamatkan
Perjanjian Perdagangan Amerika Syarikat-Jepun (1911) sekiranya Jepun melanggar
prinsip peluang dagangan bersama di kawasan-kawasan di bawah kawalan Jepun di
China.
Sebagai tindak balas dari ancaman Amerika
terhadap Jepun tersebut, Konoe telah menegaskan bahawa Jepun berazam untuk
menamatkan imperialisme barat di China, serta menggantikan dengan kuasa ekonomi
Jepun. Konoe menegaskan bahawa Jepun tidak akan mengalu-alukan perdagangan dan
pelaburan non-Jepun di Manchukuo dan China. Hal ini membimbangkan Amerika dan
menjawab kenyataan tersebut dengan menyatakan bahawa Jepun tidak berhak
mengenakan sebarang syarat di China yang masih belum tunduk di bawah kedaulatan
Jepun. Disebabkan itu, Amerika telah menambahkan pinjamannya kepada Chiang-
Kai-shek daripada AS$25 juta dalam tahun 1938 kepada AS$50 juta dalam tahun
1939. Menjelang 1940, jumlah pinjaman Amerika kepada China telah mencapai
AS$120 juta. Jepun mengambil tindakbalas terhadap langkah-langkah ini dengan
mengancam bahawa perang ekonomi mungkin akan mengakibatkan perang sebenar. Hal
ini jelas menggambarkan bahawa hubungan Amerika-Jepun semakin bertambah
meruncing.
6.0 PERANG DUNIA KEDUA: (1939-1945)
Perang
Dunia Kedua telah berlaku apabila Jerman telah menyerang Poland pada 1
September 1939. Perang Dunia Kedua juga banyak menampakkan hubungan Jepun
dengan barat. Iaitu apabila tindakan Amerika dan sekutunya menyekat ekonomi
Jepun dan menyebabkan Jepun bertindak semakin agresif. Bagi mengembalikan semula
urusan ekonomi dengan pihak Amerika, Jepun telah membuat beberapa rundingan di
Washington. Amerika pula telah meletakkan syarat untuk membuka semula hubungan
mereka, Syarat tersebut adalah Jepun perlu memberhentikan kegiatan serangan
bersama-sama kuasa paksinya. Navy Jeneral Staff telah memberi amaran kepada
Jepun bahawa dengan sekatan itu bermakna Jepun mempunyai kemampuan bertahan
hanya selama 2 tahun dan jika tindakan tidak diambil sehingga bulan Oktober,
kedudukan Jepun akan menjadi lebih terancam. Jepun pula walaupun beberapa
rundingan tidak berjaya, Jepun masih lagi meneruskan aktiviti serangan. Namun,
sasaran yang dibuat adalah di bahagian Asia Tenggara. Setelah kuasa paksi
mengetahui akan rundingan yang dibuat oleh Jepun dan Amerika ini, mereka marah
dan ini menyebabkan Jepun berada di dalam keadaan tertekan.
Kebetulan cabinet Jepun dianggotai
oleh dua pihak dimana satu golongan ingin berperang manakala yang satu lagi
berkehendakkan penyelesaian melalui rundingan. Walaupun pihak tentera berkuasa
di dalam cabinet, Perdana Menteri dan partinya menentang peperangan. Maka satu
keadaan buntu telah berlaku di dalam cabinet. Akhirnya, Perdana Menteri Putera
Konoe telah meletakkan jawatan pada 16 Oktober 1941. Beliau telah digantikan
oleh Jeneral Tojo Hideki, bekas Menteri Perang dan Menteri Hal ehwal dalam
negeri.
Diperingkat ini Jepun telah
mengambil keputusan akan berperang dengan Amerika sekiranya perundingan
terutamanya mengenai bekalan minyak tidak dapat diselesaikan pada bulan Oktober
tersebut. Rundingan tersebut masih diteruskan supaya dapat mengaburi mata dunia
dan melengah-lengahkan masa agar tentera Jepun dapat berlatih dan mempersiapkan
diri untuk melancarkan serangan. Harus diteliti bahawa kemungkinan untuk
mencapai sesuatu penyelesaian adalah tipis sekali kerana Jepun enggan membuat
janji mengenai had-had yang akan dikenakan terhadap semua rancangan mereka.
Bagi pihak Maharaja pula beliau
sangat mementingkan perdamaian. Pada baginda kedua-dua corak yakni pemerintahan
secara dictator dan bermusuhan dengan Negara luar adalah sama sahaja. Dan tokoh
yang layak mengawal pihak tentera dan membawa keamanan dengan Amerika Syarikat
ialah Tojo. Oleh itu, baginda telah melantik Tojo dan memberi kebebasan kepada
beliau untuk mengendalikan segala urusan pentadbiran dan mengarahkan beliau
mengenepikan semua dasar-dasar yang dirangkum oleh persidangan pada 6
September. Kepercayaan tersebut merupakan satu penghormatan dan sanjungan yang
tinggi sebagai seorang ahli cabinet yang rajin dan tekun seta taat setia.
Menjelang awal bulan November 1941,
Anggota tentera udara dan laut Jepun telah mencapai satu persetujuan untuk
berperang di Great Britain dan Amerika Syarikat. Jeneral Terauchi telah
dilantik sebagai ketua Pemimpin Angkatan Tentera di Selatan yang berpusat di
Saigon. Pada 5 November 1941, persidangan diraja telah meluluskan rancangan
tersebut. Namun, sebelum itu Jepun perlu membuat satu lagi rundingan terakhir
dengan Amerika. Oleh itu, Saburo Kurusu
telah dihantar ke Washington sebagai perutusan khas untuk menyampaikan
permintaan terakhir pihak Jepun. Kurusu telah dibantu oleh Duta Jepun di sana
di dalam usaha-usaha perundingannya. Akan tetapi selang dua hari selepas
Persidangan Diraja ini, satu perintah rahsia besar telah dikeluarkan yang
meAngumumkan bahawa pada 8 Disember 1941 satu serangan yang serentak akan
dibuat ke atas Pelabuhan Pearl, Tanah Melayu, Hong Kong dan Filipina. Dapat
dilihat bahawa 10 hari sebelum mengadakan perbincangan di Washington,
persediaan secara besar-besaran dan rancangan-rancangan untuk menyerang serta
menakluk telah dibuat sebagai jangkaan untuk berperang sekiranya rundingan
gagal.
Sementara itu kedua-dua belah pihak
telah begitu berhati-hati menjalankan perundingan. Pihak Jepun telah menyedari
bahawa persefahaman tidak akan tercapai kerana pihaknya tidak bersedia untuk
menerangkan, pertamanya mengenai tuntutan-tuntutan mereka terhadap China dan
keduanya sebagai ahli Pakatan Tiga pihak. Bagi pihak Amerika pula setiausaha
Negara, Hull yang mungkin menyedari akan keputusan yang telah diambil oleh
Jepun dan ianya akan mengakibatkan kegagalan rundingan tersebut tidak mahu
pihak Amerika dikecam terhadap kegagalan
tersebut. Maka, setelah menghubungi pihak British, Hull telah menyampaikan
kepada Duta Namura satu draf perjanjian pada 26 November 1941 yang mengandungi
beberapa peruntukan iaitu Jepun telah diminta menyertai Great Britain, Belanda,
Soviet Russia dan Amerika Syarikat di dalam satu pakatan tidak menyerang dan
berjanji akan memelihara keutuhan wilayah Indo China, Jepun hanya boleh
menjalankan urusannya dengan kerajaan kebangsaan sahaja dan menarik keluar
pasukan tenteranya dari China kecuali Manchukuo, Jepun hendaklah menyerahkan
kembali hak-hak wilayah asingan dan mengeluarkan kawasan Pasifik daripada
mencampuri kegiatan-kegiatan Pakatan Tiga Pihak dan bagi pihak Amerika
Syarikat, mereka akan membatalkan embargonya dan membantu Jepun untuk
mengimbangi kadar dollar Amerika dan Yen Jepun.
Surat peringatan dari pihak Amerika
bertarikh 25 November 1941 ini jelas memperkuatkan azam Jepun untuk bertempur.
Sementara menanti keputusan tersebut dikirimkan kepada Manura dan Kurusu,
mereka telah diberi arahan untuk mengambil masa dan memberi gambaran bahawa
Tokyo masih lagi mahu berunding. Dalam pada itu pada 1 Disember, Tojo telah
mendapat perintah muktamad untuk melancarkan serangan seperti yang
dirancangkan. Pada 6 November, Jepun telah mengutuskan jawapan terhadap Surat
Peringatan dari Amerika yang dikeluarkan pada 26 November itu kepada Dutanya di
Washington. Arahan telah diberi untuk mengirimkan perutusan tersebut pada 1.00
tengah hari, waktu Amerika pada 7 Disember, manakala serangan terhadap
perlabuhan Pearl akan dibuat pada 7.50
pagi, waktu Honolulu. Jadi, pihak Amerika hanya mendapat 20 minit sahaja untuk
amaran. Maka, timbullah keadaan yang melibatkan peperangan antara Jepun,
Amerika Syarikat dan Britain. Pada 11 Disember, Jerman dan Itali pula mengikut
jejak langkah ini.
7.0 PERANG PASIFIK
Perang
Pasifik berlaku ekoran dari sekatan yang dikenakan terhadap Jepun oleh Amerika Syarikat.
Akibat dari kegagalan rundingan yang dibuat bagi mengembalikan hubungan
perdagangan telah menyebabkan Jepun bertindak semakin agresif. Harapan Jepun
adalah melalui peperangan pendek yang akan dibuat akan dapat membuka jalan ke
arah tercapainya satu pendamaian secara berunding. Permusuhan angkatan laut
Amerika sememangnya memberi masa kepada
Jepun untuk memperkukuhkan kedudukan Jepun dan mengambil langkah-langkah
pertahanan bagi menangkis sebarang serang balas dari Amerika dan mengakibatkan
kerugian yang besar terhadap nyawa dan harta benda supaya mereka akan mengalah
dan mahu berdamai.
Dalam masa 4 bulan pertama
peperangan dijalankan, Jepun telah mencapai banyak kejayaan. Kejayaan yang
gemilang ialah apabila mereka telah dapat memusnahkan keseluruhan angkatan laut
Amerika di Pelabuhan Pearl. Di pelabuhan tersebut angkatan laut Pasifik
berkumpul sementara menanti akan kemungkinan untuk berperang. Pihak Jepun telah
mengambil keadaan ini sebagai satu kesempatan yang kemudiannya melancarkan satu
serangan secara mengejut ini telah memeranjatkan tentera Amerika dan dalam
jangka masa yang singkat sahaja angkatan laut Pasifik telah musnah, ada yang
telah karam dan yang lainnya tidak dapat digunakan lagi. Kira-kira 100 kapal
terbang pejuang dan kapal selam tentera Jepun telah menyerang secara mengejut
ke atas angkatan laut Amerika di Pearl Harbour, Hawai. Dalam serangan tersebut,
hampir keseluruhan kekuatan angkatan laut Amerika telah dimusnahkan. Amerika
Syarikat kehilangan kira-kira 177 kapal terbang pejuang, beberapa kapal perang,
2 343 anggota tentera terbunuh, 1 272 anggota tentera cedera dan 960 anggota
tentera yang hilang. Sementara pihak Jepun hanya kehilangan hanya 48 kapal
terbang pejuang dan 3 buah kapal selam. Disebabkan Jerman dan Italy terikat dengan
perjanjian, pada 11 Disember 1941, kedua-dua Negara tersebut telah
mengistiharkan perang ke atas Amerika Syarikat.
Di Asia Tenggara pula, pihak Jepun
telah menempa kejayaan yang sungguh cemerlang. Hong Kong telah menyerah diri
pada Hari Krismas, Manila jatuh pada 1 Januari 1942, Singapura pada 15
Februari, Rangoon pada 7 Mac dan pasukan tentera Belanda menyerah diri dua hari
kemudiannya. Maka, pada pertengahan bulan Mac 1942, impian Jepun untuk
menubuhkan Asia Timur yang Agung telah menjadi nyata. Askar-askarnya telah
menduduki kawasan yang begitu luas yang terletak di Manchuria di sebelah utara
hingga ke New Guinea di sebelah Selatan manakala di sebelah Barat pula sempadan
India Timur telah terancam. Indo-China merupakan wilayah Asia Tenggara pertama
yang jatuh ke tangan Jepun. Tentera Jepun telah mendarat di Vietnam pada
pertengahan tahun 1941. Pada November tahun yang sama, Jepun menandatangani
perjanjian dengan Perancis untuk menyerahkan kawalan ekonomi Indo-China kepada
Jepun. Pada Februari 1942, British di Tanah Melayu dan Singapura telah menyerah
kalah. Selepas itu, Jepun mara pula ke beberapa buah lagi koloni Barat di Asia
Tenggara. Pada 2 Januari 1941, Manila ditawan oleh tentera Jepun. Pada keesokan
harinya tentera Jepun mengistiharkan pemerintahan tentera di Filipina. Pada 29
April 1942, dua kubu tentera Amerika Syarikat, iaitu di Bataan dan Corregidor
telah menyerah kalah. Manakala, pada 10 Mei
1942, Mindanao telah berjaya ditawan oleh tentera Jepun. Pada Jun 1942,
keseluruhan Filipina telah diduduki oleh tentera Jepun.
Kejayaan yang dicapai oleh Jepun
telah membuatkan Jepun semakin tamak dan memperbesarkan rancangan asalnya iaitu
mewujudkan peperangan pendek bagi mendapatkan rundingan dengan Amerika. Jepun
dapat menguasai seluruh Myanmar pada bulan Jun 1942. Kawasan Jepun di Paifik
telah bertambah dengan kemasukan Attu dan Kiska di Aleutian, Midway di Pasifik
dan Gilbert dan Pulau Solomon di kawasan barat-daya.
Serangan mengejut yang dibuat oleh
Jepun terhadap Pelabuhan Pearl Harbour merupakan kesalahan terbesar Jepun
kerana disebabkan serangan tersebut telah menguatkan lagi azam Amerika Syarikat
untuk menjatuhkan Jepun dan menghalang tujuan Jepun di Asia Timur Agung yang
baru dicipta.Oleh itu, pada 8 Disember 1941, Amerika telah mengistiharkan
perang ke atas Jepun. Jelasnya disini bahawa Jepun telah memperkecil-kecilkan
kebolehan Amerika dan menjangka bahawa dengan tenaga manusia dan kebendaan
mencukupi untuk menghadapi serangan dari pihak lawan. Namun sebenarnya adalah
sebaliknya.
Pada 7 dan 11 Mei, Angkatan Laut
Jepun di laut Coral telah dikalahkan. Jepun juga telah kalah dalam peperangan
Midway pada bulan Jun 1942 dan menyebabkan Jepun terpaksa berundur. Amerika
telah mara sama ada untuk menyerang atau bertahan pada Ogos 1942, dan askar
laut Amerika telah menawan Tulagi pada tahun 1943. Di Pelabuhan Moresby, New
Guinea, pihak berikat telah memperkukuhkan kedudukan mereka untuk melancarkan
serangan-serangan terhadap Jepun.
Sebelum berperang dengan Jepun,
Amerika terlebih dahulu telah membuat rancangan untuk menjatuhkan Jerman dan
memusnahkan Jerman dahulu dan kemudian menyerang Jepun sekiranya keadaan
tersebut berbangkit. Apabila meletusnya peperangan, pengeluaran peralatan
perang Amerika meningkat dengan begitu pesatnya sehinggakan perang General
McArthur mendapat bekalan yang secukupnya. Tindakan seterusnya diambil
sehinggakan Amerika masih terus bergiat di kawasan Barat-daya Pasifik setelah
Jerman menyerah kalah. General McArthur didapati telah menggunakan tektik yang
dinamakan “melompat dari pulau ke pulau yang lain”. Dengan melalui pulau-pulau yang tidak dianggap
penting, tentera Amerika dapat mengelak daripada Jepun di dalam pergerakan
mereka ke Tokyo. Pada tahun 1945, General McArthur telah berada di Manila. Pada
tahun 1943 dan 1944, Amerika telah berjaya membebaskan pulau-pulau Gilbert,
Marshall, Caroline, Marina dan Okinawa. Berikutannya pulau-pulau tersebut telah
dijadikan pangkalan tentera Udara Amerika di dalam usaha-usaha untuk menyerang
pulau-pulau Utama Jepun.
Kekalahan Jepun dilihat dengan lebih
nyata pada tahun 1944 dan 1945, dimana pada pertengahan tahun 1944, tentera
Jepun telah dikalahkan di Saipan dan pada bulan Jun 1945, Okinawa jatuh ke
tangan pihak musuh. Kejatuhan Okinawa pada 21 Jun 1945 telah membolehkan
serangan udara secara besar-besaran ke atas pulau-pulau Jepun. Jepun, Tokyo,
Nagoya dan Kobe terdedah kepada serangan bom kapal-kapal tentera B-29 Amerika.
Menjelang akhir bulan Julai 1945, Amerika dan British telah hampir memusnahkan
Angkatan Laut dan Udara Jepun. Kejatuhan Saipan telah menyebabkan perletakan
jawatan Tojo sebagai Perdana Menteri pada 18 Julai 1944 dan digantikan dengan
Jeneral Koiso Kuniaki, namun tidak kekal lama disebabkan kuasa tentera yang
merosot. Serangan udara di Tokyo dan serangan yang akan dibuat di Okinawa
menyebabkan meletakkan jawatan pada 5 April 1945. Kemudian digantikan dengan
Suzuki Kantaro iaitu seorang laksamana yang ulung dan dihormati berikutan
Kabinet Koiso.
8.0 KESIMPULAN
Pengeboman yang berlaku di Hiroshima
pada 6 Ogos 1945 dan Nagasaki 9 Ogos 1945 telah menamatkan Perang Dunia Kedua.
Akhirnya, Jepun terpaksa mengaku kalah dengan tentera Berikat. Peperangan yang
berlaku turut meninggalkan kesan ke atas Asia Tenggara dan Asia Timur. Banyak
perubahan melalui pembaharuan yang telah berlaku ke atas Jepun selepas Perang
Dunia Kedua terutamanya dari aspek pentadbiran, ekonomi, dan sosial. Hubungan
Jepun dan negara Barat masih mempunyai kebergantungan. Empat hari selepas
Perang Dunia Kedua tamat, Pengisytiharan Portsdam dikeluarkan. Jepun lebih
mencontohi Barat dalam pelbagai bidang bagi menaik taraf semula negara Jepun.
Menerusi aspek pentadbiran, selepas Perang Dunia Kedua, Jepun telah diletakkan di bawah pentadbiran Majlis
Tertinggi Kuasa Berikat (MKTB) atau juga dikenali sebagai Supreme Commander of Allied Power yang telah diketuai oleh Jeneral
Douglas Mac Athur dari Amerika Syarikat. Pada 29 September 1945, Jepun telah
menandatangani surat penyerahan secara rasmi dan satu laporan berdasarkan
Pengisytiharan Portsdam dikeluarkan. Pengisytiharan ini dibuat sebagai
penyingkiran bagi mereka yang bertanggungjawab dalam perang dan hukuman
jenayah.
Pembaharuan dalam aspek pemerintahan
pula adalah Jepun dikekalkan tetapi dipimpin dan diarahkan oleh MTKB. Pada
tahun 1945, Jepun telah berhadapan dengan situasi dua politik yang bercanggah. MTKB berkuasa untuk mengubah atau membuat pindaan
atas satu-satu dasar. Pada Oktober 1946, Maharaja mengeluarkan perlembagaan baru. Perlembagaan Meiji yang
digunakan sejak tahun 1889 dengan sendirinya dimansuhkan. Perlembagaan baru
telah ditandatangani pada 3 Mei 1947.
Selain itu, Perang Dunia Kedua juga
membawa pembaharuan dari aspek ekonomi kepada Jepun. Dengan itu, langkah awal
telah diambil oleh MTKB dengan memansuhkan sistem ekonomi bercorak Zaibatsu dan
harta mereka dibekukan. Ekoran itu, satu arahan telah dikeluarkan pada 6
November 1945 dan satu badan diberi nama Suruhanjaya Pembubaran Syarikat Induk
( A Holding Company Liquidation) ditubuhkan. Suruhanjaya ini telah mengambil
alih peranan Zaibatsu. Bagi mengembalikan kedudukan ekonomi Jepun dan menentang
pengaruh Komunis. Amerika Syarikat telah menyumbangkan bantuan kepada Jepun.
Maka, dengan adanya bantuan dari Amerika Syarikat dan negara-negara Barat serta
semangat dan ketekunan orang Jepun. Kesungguhan orang Jepun ini telah berjaya
membaiki semula negara mereka dan hal ini terbukti apabila menjelang tahun
1950, sebahagian kota yang musnah akibat peperangan telah dibina semula.
Akhir sekali, Perang Dunia Kedua
telah menyebabkan Jepun mempunyai kebergantungan terhadap negara barat dari
segi sosial juga terutamanya dalam bidang pendidikan. Kesedaran pascaperang
ini, meningkatkan potensi kuasa seorang pendidik yang lebih bersifat autokrasi
dalam sistempendidkan di Jepun. Ajaran dan kepercayaan mengenai Shinto
dihapuskan. Begitu juga ajaran berunsurkan nasionalisme yang fanatik. Antara
langkah bagi menyingkirkan ajaran berunsurkan nasionalisme yang fanatik buku
teks pelajaran telah ditapis. Sistem pelajaran di Jepun mengalami perubahan dan
mengikut sistem pelajaran yang baru mengikut sistem pelajaran Amerika Syarikat.
Amerika Syarikat beranggapan bahawa kesediaan Jepun menerima pendudukan asing
adalah sebagai ganti keikhlasan pihak Barat member sumbangan social dan
pendidikan di Jepun. Malah, guru-guru di Jepun juga dilatih dengan sistem
perguruan Amerika Syarikat. Walaubagaimanapun, peperangan ini telah memberikan
kesedaran kepada Jepun untuk memperjuangkan kearah kemajuan negara di samping
sentiasa memberi komitmen yang baik dengan negara-negara Barat.
No comments:
Post a Comment