1.0 PENDAHULUAN
Perkataan Jepun bermaksud sumber
matahari atau dalam bahasa Inggeris “the
sourse of the rising sun”.Orang Jepun menggelarkan negaranya sebagai Nihon
atau Nippon. Kepulauan Jepun terletak di sebelah timur pantai Benua Asia,
menganjur sebagai satu kawasan yang melengkung sejauh 3,800 kilometer(2,360
batu). Ia meliputi kawasan seluas 377,708 kilometer persegi (145,834 batu
persegi). Kepulauan Jepun terdiri daripada empat buah pulau utama iaitu Pulau
Honshu, Hokkaido, Kyushu dan Shikoku serta mengandungi lebih kurang 3,900 buah
pulau kecil yang berangkaian. Sebelum munculnya zaman pembaharuan Meiji
1868-1912, Jepun diperintah oleh Keshogunan Tokugawa (1603-1867).Keshogunan
Tokugawa mengamalkan pemerintahan secara feudalisme di mana para shogun
“pemimpin tertinggi samurai” menguasai aspek politik, ekonomi dan sosial.
Jepun
telah menjalankan imperialisme semenjak zaman Meiji lagi. Imperialisme
bermaksud dasar meluaskan empayar dengan menjajah negara lain. Konsep
imperialisme bertunjangkan perkembangan kuasa. Dalam hal ini, gerakan
Imperialisme Jepun boleh dibahagikan kepada empat fasa, iaitu fasa pertama
sewaktu permulaan zaman Meiji, fasa kedua, iaitu secara tidak langsung yang
bermula sekitar Perang Dunia pertama dengan Tuntutan 21 yang dilakukan terhadap
China. Fasa ketiga ialah imperialisme secara langsung bermula 1930-an dan fasa
keempat iaitu semasa slogan Kesemakmuran Asia dikembangkan ke Asia Tenggara.
Faktor-faktor
yang menggerakkan misi imperialisme Jepun berkait rapat dengan keempat-empat
fasa.Misalnya, perjanjian Versailles, perang-perang yang disertai Jepun, serta
bidang pendidikan merupakan salah satu kunci yang membawa kepada negara Jepun
dihormati dan menjadi kuasa baru di rantau Asia.
2.0
FASA PERTAMA – PEMODENAN MEIJI
2.1 PERANAN PEMERINTAH
Meiji Tokugawa merupakan pengasas
dalam menggerakan imperialisme melalui rancangan jangka panjangnya.Beliau telah
merangka strategi dan memberikan kata-kata semangat agar imperialisme berjaya
dilakukan. Dalam hal ini, pemerintah Meiji telah mengambil tampuk pemerintahan
daripada keshogunan Tokugawa dalam usaha untuk memajukan dan membangunkan negara Jepun pada masa tersebut agar dihormati
negara lain.
Pada
tahun 1867,Tokugawa telah digulingkan dan Meiji mengambil alih kuasa
pemerintahan. Kuasa sebenar berada di tangan golongan pegawai dan pemimpin yang
merupakan bekas kelas tentera.Objektif utama dalam dasar luar mereka ialah
mengubahsuaikan perjanjian-perjanjian yang berat sebelah, mencapai kebebasan
sepenuhnya dan mencapai kedudukan yang selaras dengan kuasa barat.Meskipun
berlaku pelbagai permasalahan, Meiji melaksanakan juga Pemodenan Meiji di Jepun
pada tahun 1868. Para pemimpin melihatJepun
ketika itu berada dalam keadaan yang sangat terancam, terutamanya setelah
negara itu terpaksa menandatangani beberapa perjanjian dengan kuasa Barat sejak
tahun 1854. Mereka menyedari bahawa butir-butir perjanjian berkenaan sangat
berat sebelah. Sekiranya perjanjian itu berterusan Jepunakan akan mengalami
kerugian pada jangka panjangnya.
Setelah
Pemulihan Meiji berlaku para pemimpin giat berusaha memperkukuhkan kedudukan
ekonomi, politik dan ketenteraan negara mereka. Mereka sedar bahawa kelengahan
berbuat demikian akan menyebabkan Jepun akan terus dibelenggu dengan
syarat-syarat perjanjian yang merugikan mereka.Proses pemulihan Meiji ini
dipengaruhi oleh pemimpin-pemimpin terkemuka seperti Inobuto Hirobumi, Saigo
Takamori, Okuma Shigenobu, Fukuzawa dan diketuai oleh Mahajara Mutsuhito yang
terkenal dengan gelaran Maharaja Meiji.
Maharaja
Meiji mendapati kekuatan dan keagungan Barat terletak pada kekuatan ekonomi dan
ketenteraan. Para pemimpin muda Meiji telah menyedarkan betapa pentingnya pembaharuan
dan pembangunan bagi negara Jepun.Mereka ini telah menggubal satu dasar
modenisasi yang menyeluruh dari segi politik, ekonomi dan sosial.Ia melibatkan
penyerapan teknologi dan sains dari Barat yang diselaraskan dengan ciri-ciri
Jepun.
Akhir sekali melibatkan pemodenan
Meiji yang mementingkan pendidikan yang berteraskan ketenteraan, Meiji juga
melakukan beberapa perubahan dasar bagi meningkatkan nasionalisme demi
memperkukuhkan negaranya. Beliau memperkenalkan beberapa dasar iaitu fukoka kyohei, bunmei kaika, shokusan kogyo dan kokusai kanke. Melalui slogan-slogan ini,Kerajaan Meiji menghantar
misi-misi ke barat untuk mempelajari sistem industri Amerika dan Eropah. Jepun
juga melengkapkan sektor militarinya dengan berpandukan kepada model Jerman dan
Perancis.
Slogan pertama iaitu Fukoku Kyohei bermaksud ‘Kuatkan Tentera
Kuatkan Ekonomi’.Prinsip ini mendokong cita-cita bahawa segala pemikiran dan
jasad orang-orang Jepun hendaklah demi memperkuatkan keselamatan negara dan
memperkukuhkan ekonomi supayarakyat Jepun disegani dan dihormati di mata
dunia.Oleh itu rakyat digesa untuk bekerjakuat tanpa rasa jemu supaya negara
mencapai keunggulan.
Slogan
kedua iaitu Bunmei Kaika bermaksud
‘Meningkatkan Kecerdikan Dalam Pendidikan’.Prinsip ini mendokong agar rakyatJepun
bersemangat untuk mencari, mengamalkan dan menyebarkan ilmu-ilmu baru
berteraskan sains dan teknologi kepadaseluruh masyarakatJepun.Hal ini
keranaJepunpada masa itu telah ketinggalan jauh dari segi pencapaian teknologi
dan ekonomi apabila membuka pintu negaranya ke atas negara-negara Barat.Bagi
menjamin maruah dan bangsa Jepun dihormati, rakyat disarankan menimba ilmu
tanpa sempadan.
Slogan ketiga iaitu Shokusan Kogyobermaksud ‘Menjalankan Program Perindustrian Berat’.
Prinsip ini mendokong cita-cita bahawa negara Jepun mestilah maju dalam bidang
perindustrian berat untuk mengembangkan ekonomi Jepun dan mendapat pasaran di
seluruh dunia.Tokyo telah memainkan peranan penting sebagai pusat perindustrian
danpenyelidikan di bidang perindustrian supaya negara Jepun mampu mengeksport
barangannya ke seluruh dunia.Ramai orang Jepun telah dihantar ke negara Barat
untuk menimba ilmu pengetahuan dan pulang ke Jepun sebagai perintis serta
penasihat kepada orang-orang Jepundalam bidang perindustrian.
Slogan
keempat iaitu Kokusai- Kankeibermaksud
‘Menjalin Perhubungan dengan Masyarakat Antarabangsa.Untuk menjadi sebuah
negara maju rakyat Jepun diminta mengadakanperhubungan dengan seluruh dunia
agar negara Jepun terkenal dan inisekaligus berupaya meningkatkan sektor
perdagangan Jepun. Budaya Jepun menjadi elemen penting diperkenalkan oleh
orang-orang Jepun melaluikonsep ‘kaizen’
dan ‘arigato’
Namun
begitu, pendekatan yang dilakukan Meiji masih ditahap asas iaitu hanya
mengukuhkan ketenteraan untuk keselamatan negara.Perubahan yang dilakukan oleh
Meiji hanya bertujuan menggiatkan lagi aktiviti perluasan kuasa dan menambahkan
semangat nasionalisme antara masyarakat Jepun.
2.1 PERTAMBAHAN PENDUDUK
Jepun menghadapi masalah serius yang membabitkan
rakyat serta masalah dalam negara iaitu pertambahan penduduk yang pesat pada
zaman permodenan Meiji. Hal ini boleh dilihat pada tahun 1872 jumlah penduduk
Jepun ialah seramai 35 juta orang dan bilangan ini meningkat menjadi 40 juta
orang pada tahun 1890, seterusnya 65 juta orang pada tahun 1930. Hal ini
menyebabkan kawasan negara Jepun menjadi padat dan masalah sosial sering
berlaku terutama dalam sektor pertanian kerana kekurangan bahan makanan serta
masalah kesuntukan tanah untuk menempatkan bilangan penduduknya yang semakin meningkat
setiap tahun.
Disebabkan kehidupan
penduduk Jepun yang bertambah maju hasil daripada permodenan iaitu dalam sektor
perindustrian bahan besi serta peralatan perang menyebabkan pemerintahperlu
mendapatkan kawasan tambahan baru untuk menampung beban rakyat mereka yang
ramai serta mencari kawasan pasaran untuk memasarkan bahan dagangan mereka. Bagi
mendapatkan bekalan bahan mentah dan pasaran, Jepun telah melaksanakan dasar
imperialism terhadap negara China, Korea, Taiwan dan Manchuria menjadi sasaran
Jepun untuk melakukan penghijrahan beramai-ramai rakyatnya. Contoh di Mancuria,
Jepun mempunyai kepentingan yang tersendiri untuk jangka masa panjang selain
menempatkan rakyatnya di kawasan tersebut kerana Mancuria kaya dengan bahan
mentah seperti arang batu, kayu kayan, besi dan emas serta kekayaan Mancuria
sebagai pengeluar kacang soya yang merupakan bahan makanan ruji rakyat Jepun.
Pada tahun 1900 rakyat Jepun
mulai minat untuk berhijrah ke negara Barat dalam usaha mereka meninjau
permodenan yang dilakukan serta mempelajari selok belok pentadbiran barat dan
berbaik dengan barat, keadaan tersebut disambut baik oleh pihak kerajaan
Amerika. Namun, setelah sedar kemasukan rakyat Jepun secara beramai-ramai ke
negara mereka membawa kesan yang sebaliknya, Amerika mula menyekat kemasukan
warga Jepun dan memberi layanan yang buruk kepada orang Jepunyang sudah
berhijrah ke negara mereka.Hal ini menyebabkan rakyat Jepun berdendam dengan
pihak Barat dan mereka menggunakan alasan tersebut sebagai penaik semangat
mereka untuk mengalahkan pihak Barat. Belanda, Britain, Amerika Syarikat dan
Perancis juga mulai menyekat kemasukan rakyat Jepun di kawasan jajahan mereka
kerana bimbang dasar imperialisme Jepun ke kawasan lain seperti Indo-China dan
Asia Tenggara bakal menjejaskan kepentingan mereka.
Pertambahan penduduk Jepun
ke negara Barat ini secara analoginya telah memberikan impak positif bagi
negara Jepun. Hal ini kerana, pihak Jepun secaratidak langsung akan dapat
mengetahui teknologi yang terkini yang diguna pakai oleh pihak Barat. Kesan
daripada itu, kita akan dapat menyaksikan kuasa Jepun dalam teknologi dan
ketenteraan semakin meningkat dan mampu untuk mengalahkan Russia dan negara
lain bagi melaksanakan slogannya iaitu “Lingkungan Kesemakmuran Asia”.
2.3 PENDIDIKAN
Faktor
pendidikan di Jepun telah menjadi pendorong bagi Jepun dalam melakukan
imperialisme.Pendidikan Barat telah dijadikan rujukan utama bagi Jepun dalam
memodenkan sistem pendidikan mereka dibawah rancangan pembaharuan oleh Maharaja
Meiji. Individu yang telah banyak memperkenalkan pendidikan Barat di Jepun
ialah Fukuzawa Yukichi.Namun, pendidikan bersifat tradisional tidaklah terus
dipinggir.Bagi tujuan pemodenan tersebut, Kementerian Pendidikan telah
ditubuhkan pada tahun 1871 dengan mengikut corak Barat. Pada tahun 1872,
kerajaan Jepun telah mengeluarkan satu undang-undang bagi mewajibkan
kanak-kanak dari semua lapisan masyarakat yang berumur 6 tahun diberi pelajaran
rendah selama 6 tahun. Pada tahun 1890 pula, Dasar Pendidikan telah dikeluarkan
yang menekankan keharmonian dan kesetiaan. Pada peringkat ini, mereka dididik
supaya mempunyai rasa taat setia yang tidak berbelah bagi kepada Maharaja,
bangsa dan Negara yang dikenali sebagai ‘Kokutai’.Kanak-kanak
di jepun juga dititikberatkan dalam latihan untuk membentuk akhlak dan juga
latihan akal mereka supaya bijak dalam setiap aspek.
Bagi
pendidikan di peringkat menengah dan tinggi, mata pelajaran yang diutamakan
ialah matapelajaran sains dan teknik.Pelbagai buku dalam bidang sains dan
teknik telah diterjemahkan kepada bahasa Jepun serta tenaga pengajar dan
golongan professional dari Barat dibawa masuk ke Jepun. Kerajaan Jepun juga
menghantar pelajar-pelajar mereka untuk belajar ke luar Negara iaitu di Britain
bagi mempelajari aspek angkatan laut dan perkapalan perdagangan, ke Negara
Jerman bagi mempelajari aspek tentera darat dan ilmu perubatan, dan juga ke
Amerika Syarikat bagi mempelajari perkara-perkara mengenai perdagangan dan
ekonomi. Pada tahun 1877, Universiti Tokyo telah ditubuhkan bagi menerajui sistem
pendidikan moden Jepun. Antara
universiti lain yang ditubuhkan ialah Universiti Kyoto pada tahun 1897 dan
Universiti Hokkaido di Sapporo pada tahun 1918. Pelajaran teknikal juga amat
dititikberatkan sehinggakan tertubuhnya maktab teknikal khas untuk mengajar
bidang teknikal. Sistem pendidikan yang diamalkan oleh kerajaan Jepun ini
membolehkanJepun menjadi sebuah negara yang moden hamper setaraf dengan
negara-negara Barat.
Apabila
Jepun telah memodenkan sistem pendidikannya, mereka telah melahirkan generasi
yang mahir dan pakar dalam pelbagai bidang terutamanya dalam bidang
ketenteraan.Ramai dikalangan pemimpin telah dilahirkan melalui pendidikan
Barat, antaranya iaitu Ito Hirobumi, Inoue dan Yamagata.Mereka bertanggungjawab
dalam menjalankan pemodenan di Jepun.Selain itu, bagi pandangan Jepun,
kehebatan Barat adalah disebabkan oleh kemajuan mereka dalam bidang
ketenteraan.Disebabkan itu, Jepun telah menghantar rakyatnya ke Barat untuk
mempelajari teknik peperangan serta teknologi ketenteraan yang digunapakai
untuk diaplikasikan dalam ketenteraan diJepun. Sebagai contoh Sakuma Shozan
telah mengkaji berkaitan meriam Barat untuk diaplikasikan di Negara Jepun
sebagai sistem pertahanan,terutamanya mengenai teknologi dan mesin yang
digunakan oleh Barat.
Semasa
Perang Rusia-Jepun (1905-1905), Kementerian Pelajaran Jepun telah berusaha
memupuk semangat militerisme dikalangan murid sekolah, mereka diajar tentang
apa yang patut dilakukan dalam masa kecemasan. Kanak–kanak Jepun juga
didedahkan dengan mata pelajaran etika yang membincangkan mengenai titah diraja
yang mengisytiharkan perang, tindak tanduk askar Jepun yang berani, kelakuan
yang diharapkan oleh kanak–kanak semasa perang dan tanggungjawab mereka
terhadap khidmat tentera. Pendedahan pendidikan berkaitan dengan ketenteraan
juga terdapat pada mata pelajaran yang lain seperti dalam mata pelajaran Bahasa
Jepunyang menyentuh keadaan perang,
surat- surat yang dihantar kepada dan daripada anggota tentera di perbatasan
serta gambar-gambar peperangan yang disediakan oleh kerajaan untuk tatapan
kanak-kanak di Jepun. Dalam mata pelajaran matematik pula, pelajar diajar
mengira hal yang bersangkutan dengan ketenteraan manakala pada mata pelajaran
sains pula, ia membincangkan mengenai lampu pencari, komunikasi tanpa wayar,
periuk api, torpedo, bahan letupan dan kesihatan. Pelajar-pelajar juga hanya
didedahkan dengan lagu-lagu tentera yang patriotik dalam kelas muzik mereka.
Pendedahan
pendidikan yang moden ini telah menyakinkan Barat untuk melakukan imperialisme
di Negara Asia. Keyakinan serta kehebatan mereka melalui sistem pendidikan yang
diamalkan dapat dilihat pada peristiwa Perang Russia-Jepun apabila Jepun
Berjaya mengalahkan Russia yang merupakan kuasa besar dunia pada masa
itu.Antara faktor kemenangan Jepun adalah disebabkan oleh strategi ketenteraan
Jepun yang lebih baik dari Rusia.Jepun juga mempunyai senjata yang moden dan
bermutu seperti kapal perang moden Jepun yang dimiliki oleh angkatan tentera
laut mereka. Penggunaan senjata dan jentera moden tersebut tidak mungkin dapat
digunakan oleh Jepun melainkan daripada pendedahan pendidikan tentera di Barat.
Hasil pendidikan moden Jepun juga, telah berjaya menghasilkan para tentera yang
berdisiplin dan berani mati. Masyarakat Jepun juga mempunyai semangat nasionalisme
yang tinggi melebihi kepentingan peribadi dan keluarga. Oleh itu, sistem
pendidikan moden Jepun ini telah menjadi pendorong dan keyakinan kepada Jepun
dalam mengukuhkan kuasa imperialisme mereka di negaraAsia .
2.4 KETENTERAAN
Faktor ketenteraan merupakan
antara pendorong bagi Jepun untuk meluaskan impreliasme mereka.Kemenangan Jepun
dalam setiap peperangan dapat dilihat semasa zaman Meiji.Hal ini dapat dilihat
menerusi kemenangan pihak Jepun dengan negara China dan Rusia.Situasi ini
berlaku disebabkan semangat orang Jepun itu sendiri yang amat serius dalam
perluasan kuasa mereka.Zaman Meiji telah dianggap tinggi statusnya selepas
kemenangan peperangan ini dan kerajaan ini menjadi bertambah kuat.Jepun telah
menerima banyak pengiktirafan daripada negara-negara Barat. Setiap tentera
Jepun dalam peperangan adalah bersifat autonomi dan ini dilihat daripada
pengelolaan Yamagata yang terus memastikan imperialisme Jepun berkembang.Pada
masa ini juga perbelanjaan dalam sektor ketenteraan Jepun semakin meningkat.Sehingga
tahun 1895, hanya 5% tenaga muda digunakan dalam sektor ketenteraan dan telah
digandakan jumlahnya semasa tahun peperangan dengan China meletus atas dasar
menjaga keselamatan negara dan juga perluasan kuasa. Jelas disini menunjukkan
bahawa kemenangan pihak Jepun dalam setiap peperangan khususnya kemenangan
dengan pihak China menjadi salah satu faktor pendorong gerakan imperialisme
mereka.
Selain
daripada itu, kemenangan Jepun dalam peperangan dengan kuasa besar seperti
China dan Rusia disebabkan oleh pengenalan sistem ketenteraan moden.Hal ini
sekali lagi peranan dimainkan oleh Yamagata Arimoto.Yamagata telah mengambil
contoh sistem ketenteraan Jerman untuk diserap masuk ke dalam ketenteraan
Jepun. Beliau mendapati bahawa sifat ketenteraan bangsa Jerman amat sesuai
dengan jiwa orang Jepun. Oleh itu, sejak tahun 1878, beliau telah menggunakan
sistem ketenteraan Jerman dalam tentera Jepun dan pada tahun 1885
pegawai-pegawai Jerman mula berkhidmat dengan pasukan Jepun. Contohnya, dalam
peperangan Jepun-Rusia dimana Jepun mempunyai tentera terlatih seramai 850,000
lelaki dan 180,000 tentera yang berpengalaman. Hal ini menyebabkan bertambahnya
kekuatan ketenteraan Jepun untuk memenangi setiap siri peperangan dan
meningkatkan pengaruhnya melalui kegiatan imperialisme.
Malahan,
kemenangan pihak Jepun dalam setiap siri peperangan yang menjadi pendorong
kepada perluasan kuasa mereka disebabkan oleh kekuatan angkatan laut.Dalam
perkara mengenai angkatan laut, Jepun telah menumpukan perhatian mereka untuk
mendapatkan pertolongan daripada pihak British yang sudah lama terkenal dengan
kekuatan tentera laut.Kekuatan angkatan laut tentera Jepun mula terbukti
apabila mereka berjaya mengalahkan angkatan laut China di Muara Sungai Yalu
dalam bulan September 1894 dalam peperangan China-Jepun. Tentera Jepun juga
dapat mengalahkan pihak China dalam masa yang singkat berdasarkan kekuatan
tentera laut mereka.Pihak Jepun telah menguasai kawasan Semenanjung Liotung
pada 24 oktober dan 4 minggu kemudian mereka sekali lagi telah berjaya
menguasai Perlabuhan Arthur. Seterusnya, angkatan tentera laut Jepun turut
mengalahkan angkatan tentera laut Rusia dalam pertempuran di Selat Tsushima
ketika peperangan Rusia-Jepun yang meletus pada 1904-1905.
Salah
satu siri pertempuran Rusia-Jepun ini juga menunjukkan kekalahan teruk tentera
laut Rusia dimana sebanyak 20 buah kapal perang mereka tenggelam dan hanya 4
orang tentera Rusia sahaja yang dapat menyelamatkan diri ke Vladivostok. Kekuatan
angkatan tentera laut pihak Jepun dalam setiap peperangan juga adalah
disebabkan oleh kecanggihan kapal perang mereka.Kapal-kapal perang mereka ini
dibeli dari limbungan Barrow, Elswick dan Sheffield di England.Tentera Jepun
juga turut membina kapal perang mereka sendiri.Pada 1875, pihak Jepun telah berjaya
membina 2 buah kapal perang di limbungan Nagasaki. Perkembangan angkatan
tentera laut Jepun ini telah membawa kepada kemenangan dalam peperangan dengan
pihak Rusia serta China.
Kesan
kemenangan peperangan pihak Jepun dalam siri peperangan mereka juga telah
mendorong perkembangan gerakan imperialisme mereka.Kejayaan Jepun mengalahkan
China telah menjadi titik permulaan kemunculan Jepun sebagai kuasa imperialis
di timur. Ini kerana ia telah menambahkan keyakinan pemimpin-pemimpin Jepun
terutama pemimpin tentera untuk menjalankan dasar perluasan wilayah dan
mendirikan satu empayar Jepun di Asia . Pada masa ini, mereka telah berjaya
menguasai kawasan seperti Volcano Island (1891), Formosa (1895) dan Kepulauan
Pescadores (1895).Negara Korea pula selepas kekalahan China di tangan pihak
Jepun telah dibebaskan dari kekuasaan pihak China.Hal in kerana bila-bila masa
sahaja Korea boleh diletakkan dibawah penguasaan Jepun.
Manakala,
kesan kemenangan pihak Jepun menundukkan tentera Rusia dalam peperangan
Rusia-Jepun menyebabkan berlakunya perkembangan imperialisme Jepun.Kekalahan
pihak Rusia menyebabkan mereka terpaksa menandatangani Perjanjian
Portsmouth.Perjanjian ini membolehkan Jepun mengambil alih peranan Rusia
sebagai salah satu kuasa imperialis dengan mengambil alih kawasan di Manchuria
Selatan dan Korea. Dasar imperialis Jepun tidak dapat disembunyikan lagi
apabila Jepun mengambil Korea pada tahun 1910 dengan menggunakan alasan
pembunuhan Ito residen Jepun di Korea pada 1909. Disini jelas menunjukkan
bahawa kuasa imperialisme Jepun semakin meningkat selepas kemenangan dalam
peperangan China-Jepun dan Rusia-Jepun, ini disebabkan oleh kekuatan
ketenteraan yang dibina oleh Jepun.
2.5 PERANAN ZAIBATSU
Pada
fasa yang pertama ini juga, terdapat golongan yang muncul sebagai perintis
kepada bidang ekonomi.Hal ini dapat dikesan pada zaman pemulihan Meiji.Di Jepun antara tahun 1894 dan 1910,
segelintir kolonial milik persendirian yang besar dipanggil Zaibatsu telah
meningkatkan kuasa ekonomi mereka. Sektor ekonomi yang telah dikembangkan oleh
Zaibatsu ini dapat dilihat dengan ketaranya dalam bidang kewangan, industri,
serta perbankan. Setelah memajukan serta menguruskan
perusahaan-perusahaan baharu itu kerajaan telah menyerahkan kebanyakkan
perusahaan itu kepada syarikat-syarikat swasta dengan harga yang paling
rendah.Meskipun begitu, kerajaan juga telah menguasai beberapa perusahaan
tentera yang penting.Syarakat-syaraikat swasta yang disukai oleh kerajaan
itulah yang menjadi Zaibatsu.
Zaibatsu yang berkuasa pada masa itu
terdiri daripada Mitsui, Mitsubishi, Sumitomo, Yasuda serta lain-lain lagi. Walaupun
sesetengah Zaibatsu seperti Mitsui dan Sumitomo mempunyai sejarah lebih
daripada 200 tahun, mereka mengukuhkan kedudukan ekonomi mereka dengan pihak
kerajaan. Pada permulaan tahun 1880-an pembukaan kilang industri dan lombong
telah banyak menguntungkan golongan ini.
Oleh kerana mereka telah banyak
bergantung kepada kerajaan, mereka berasa terhutang budi dan terikat dengan
kerajaan. Secara keseluruhannya, Zaibatsu tidak begitu cenderung hendak
memasuki politik dan dalam erti kata lain mereka hendaklah mengambil bahagian
untuk membangkang kerajaan di dalam Parlimen yang telah ditubuhkan oleh
Perlembagaan 1889. Zaibatsu juga memiliki bank dan saham
yang mana keuntungan daripada hasil pinjaman sebanyak 17% menjadikan mereka
semakin giat aktif dalam mempelopori ekonomi negara.
Justeru
itu, pihak Zaibatsu telah banyak mendorong kerajaan untuk meneruskan
imperialisme bagi meneruskan keadaan ekonomi yang bagus ini.Oleh hal yang
demikian, peranan yang dimainkan oleh Zaibatsu bagi mendesak kerajaan meluaskan
pengaruh merupakan salah satu sebab Jepun menjalankan imperialisme ke atas
kawasan sekitarnya.
3.0
FASA KEDUA(SECARA TIDAK LANGSUNG)
3.1 PERANAN ZAIBATSU
Pada
fasa kedua pula, peranan Zaibatsu masih lagi aktif dalam zaman imperialisme
Jepun.Hal ini kerana, Jepun telah mencapai kemajuan yang pesat dalam
perindustrian dan pemodenan sehingga tahun 1910, dan telah dianggap sebagai
sebuah negara membangun. Dari konteks lain pula, berlaku perlumbaan dalam
perusahaan diantara ahli-ahli kaum pemodal itu iaitu diantara Mitsui dan
Mitsubishi misalnya yang menyebabkan mereka telah berhubung rapat dengan
beberapa ahli tertentu dalam oligarki pentadbiran.
Contohnya,
Mitsui mempunyai hubungan yang rapat dengan dengan Ito dan Inouye Kaoru
manakala Mitsubishi mempunyai hubungan yang rapat dengan Matsukata.Hal ini
secara tidak langsung menyebabkan golongan Zaibatsu terlibat dengan keadaan
politik Jepun secara berselindung.
Zaibatsu ini juga sanggup membantu kewangan segala aktiviti yang dilakukan oleh
2 parti politik yang besar di Jepun iaitu Seiyukai dan Kensekai dan dalam masa
yang sama parti politik ini perlulah melindungi pihak mereka sebagai balasan.
Selain daripada itu, selepas
parlimen ditubuhkan juga, Zaibatsu ini telah menumpukan perhatian sepenuhnya
terhadap undang-undang yang diluluskan.Hal ini secara tidak langsung telah
membawa kepada masalah rasuah. Lebih 75% pengeluaran
perindustrian Korea dimiliki perbadanan-perbadanan Jepun terutama Zaibatsu atau
golongan kapitalis yang berkembang menjadi konglomerat-konglomerat besar semasa
era Meiji.Kebanyakan keperluan barang-barang pengguna Korea telah dibekalkan
oleh Jepun. Korea bersama Taiwan (yang telah diserahkan oleh China kepada Jepun
berikutan Perang China Jepun (1894-95) telah diintegrasikan secara
sepenuhnya keatas Empayar Jepun.
Kuasa
Zaibatsu seperti juga dengan kuasa di Parlimen di bawah Perlembagaan lama telah
mencapai kemuncaknya dalam tahun 1920-an. Golongan Zaibatsu berjasa dalam usaha
melunaskan hutang Jepun dalam kerugian perang yang telah dihadapi serta
mendesak kerajaan untuk melakukan imperialisme berdasarkan pencapaian ekonomi
negara yang memberangsangkan menerusi perusahaan perindustrian keluli. Hal ini
dapat dilihat semasa Perang Russia-Jepun dimana Perang Rusia Jepun telah
menelan belanja sebanyak 1500 juta Yen bagi pihak Jepun. Kos peperangan yang
tinggi ini telah membebankan Kerajaan Jepun memandangkan ia tidak menuntut sebarang
ganti rugi daripada kerajaan Rusia. Tidak dapat dinafikan ketika berlakunya
peperangan, ekonomi Jepun benar-benar merosot.Rakyat terpaksa menanggung beban
cukai yang banyak demi keselamatan negara.
Namun
selepas perang Rusia, Jepun telah
memperlihatkan pembangunan industri berat yang menakjubkan khususnya dalam
industri pembinaan kapal, industri keluli dan kimia. Selain itu, Jepun juga
terlibat dalam perusahaan berat yang lain terutamanya kilang membuat alat-alat
senjata dan meningkatkan perusahaan membuat kapal. Jepun sedar ia masih
memerlukan alat-alat senjata dari Barat, misalnya kapal terbang dari Britain.
Keadaan ini tidak boleh berterusan kerana untuk menjadi sebuah kuasa
imperialis, Jepun hendaklah mengeluarkan sendiri tanpa mengharapkan bantuan
asing.
Alasan
mereka mendesak kerajaan untuk menjajah ialah untuk meluaskan pasaran
disebabkan Barat memboikot barangan dari Jepun kerana tidak mahu bergantung
dengan negara tersebut menyebabkan Jepun hilang kawasan pasaran serta kurangkan
barangan untuk dieksport dan golongan Zaibatsu mendapat kesan daripada
kemerosotan tersebut.Tidak dapat dinafikan bahawa perkembangan perniagaan dan
perusahaan Jepun dalam fasa kedua zaman Meiji adalah disebabkan oleh kecekapan
beberapa buah syarikat besar yang telah membentuk Zaibatsu yang berasaskan kaum
buruh denagn kepercayaan bahawa bekerja keras adalah satu tugas bagi mereka
yang cintakan tanah air.
Lanjutan
itu juga, Zaibatsu menyokong imperialisme dengan menyumbangkan senjata api
kepada tentera Jepun. Tindakan Zaibatsu telah memudahkan proses imperialisme
berlangsung serta memulihkan kemerosotan ekonomi yang dialami semasa perang.
Golongan Zaibatsu sekali lagi, berjasa dalam menggerakkan imperialisme Jepun.
3.2 KEBIMBANGAN JEPUN MELALUI PERLUASAN KUASA BARAT
Dalam
fasa kedua juga, pihak Jepun mula berasa bimbang akan perluasan kuasa pihak
barat ke kawasan Asia .Hal ini mendorong mereka untuk meningkatkan
imperialisme.Perluasan kuasa bermula apabila perjanjian Shimonoseki telah
dimetrai.Perjanjian ini telah dimeterai antara Jepun dengan China kesan
daripada kekalahan pihak China dalam perang China-Jepun (1894-1895).Kuasa-kuasa
luar mengambil kesempatan ini untuk meningkatkan sektor industri negara
masing-masing untuk bersaing menjadi negara maju. Hal ini dapat dilihat apabila
negara Amerika Syarikat telah berjaya mengalahkan Sepanyol dan memulakan
pertapakan mereka di Filipina pada 1898. British pula telah melebarkan sayapnya
ke kawasan Burma disamping menguatkan lagi jajahannya di India pada 1886.
Hal
ini menyebabkan Yamagata Arimoto sendiri mengesyorkan Jepun bukan sahaja
melindungi kedaulatan mereka tetapi harus mengebarkan pengaruh dan mengawal
sempadan negara mereka untuk memastikan keselamatan terkawal. Pihak Jepun ingin
meluaskan pengaruhnya atas dasar perkembangan industri yang semakin meningkat.
Namun begitu, Jepun bimbang akan campur tangan German dan Perancis di kawasan
China. Pada masa yang sama juga, pihak Rusia amat berminat untuk mengambil
kawasan semenanjung Liaotung. Hal ini bertujuan untuk pembinaan landasan kereta
api dari utara yang menghubungkan landasan Tran-Siberia hingga ke Selatan
Manchuria.
Oleh
itu, bagi memastikan penguasaan wilayah berjalan dengan lancar dalam usaha
persaingan kuasa dengan pihak Barat yang lain, Jepun telah menguasai Fukien
iaitu wilayah yang berhadapan dengan Taiwan sebelum dikuasai olah kuasa luar
yang lain. Langkah yang diambil oleh Jepun ini memberi kesan yang positif
kerana jika tidak, pihak Amerika Syarikat berminat akan kawasan yang diambil
oleh Jepun sejurus selepas itu.
Pihak
Jepun juga semakin bimbang sekiranya pembinaan landasan kereta api Tran-Siberia
yang dilaksanakan sepenuhnya oleh pihak Rusia akan menyebabkan kawasan yang
mereka idamkan iaitu Korea turut diambil oleh pihak Barat. Hal ini kerana, jika
Korea dikuasai oleh pihak luar maka secara tidak langsung kawasan Asia Timur juga akan terdedah untuk perluasan
kuasa termasuk mengancam kedaulatan Jepun sendiri. Pihak Jepun telah mengambil
langkah dengan melakukan gerakan tentera di dua kawasan China iaitu di Peking
dan Shanghai dalam usaha menyekat penguasaan pihak luar sekali gus meningkatkan
pengaruh mereka. Hal ini jelas menunjukkan bahawa pihak Jepun sentiasa
berjaga-jaga dengan perluasan kuasa pihak Barat disamping menjaga ekonomi dan
pasaran mereka melalui imperialisme.
3.3 JAMINAN KESELAMATAN BAGI MENGUKUHKAN KEKUATAN JEPUN
Dalam
fasa yang kedua ini juga, pihak Jepun memperluaskan kuasanya bagi menjamin
keselamatan negara mereka dalam bidang politik dan ekonomi. Hal ini dilihat
apabila Jepun amat memerlukan Korea
sebagai jaminan keselamatan kepada negara mereka. Malah, orang-orang Jepun
menganggap Korea ibarat sebilah pisau yang menghala ke jantung Jepun.
Keselamatan Jepunakan terancam sekiranya Korea jatuh ke tangan musuh Jepun
disebabkan kedudukan Korea yang hampir dengan Jepun.
Oleh
hal yang demikian, Jepun perlu menguasai Korea untuk mengelakkannya jatuh ke
tangan musuh-musuh dan Korea akan dijadikan benteng keselamatan Jepun. Tambahan
lagi, Korea amat diperlukan oleh Jepun disebabkan permodenan Maharaja Meiji
yang melaksanakan rancangan perindustrian, Jepun mengharapkan Korea untuk
memajukan sektor perkapalan Jepun. Jepun juga telah melihat Korea sebagai
kawasan untuk menampung keperluan makanan mereka dan menjadi penyebabkan kenapa
mereka perlu menguasai Korea secepat mungkin selepas perang China-Jepun.
3.4 KETIDAKPUASAN
HATI JEPUN
Jepun tidak berpuas hati terhadap Rusia
walaupun Jepun telah menang dalam Perang Rusia-Jepun yang telah tercetus pada
tahun 1904 hingga tahun 1905. Walau bagaimanapun, sebelum perang tercetus,
Jepun telah cuba membuat rundingan dengan pihak Rusia. Namun begitu, rundingan
tersebut gagal mencapai kata sepakat.Cadangan-cadangan yang dikemukan dalam
rundingan tersebut tidak dapat diterima oleh Rusia dan juga Jepun.Sebagai
contoh, Rusia tidak menerima cadangan berkenaan kebebasan Jepun di Korea dan
Jepun pula tidak menerima cadangan berkenaan supaya diwujudkan kawasan
berkecuali di garis lintang 39 darjah. Oleh itu, Jepun tidak ada pilihan lain
selain berperang dengan Rusia untuk meluaskan imperialisme mereka.
Ketidakpuasan
hati Jepun berlaku apabila Perang Rusia-Jepun ini diakhiri dengan Perjanjian
Portsmouth yang dianggap tidak adil bagi pihakJepun.Jepun menganggap Perjanjian
Portsmouth tidak adil kerana ganti rugi dalam bentuk bayaran dari Rusia
terhadap Jepun tidak disertakan dalam isi kandungan perjanjian tersebut. Antara
syarat perjanjian ini ialah, Rusia perlu mengakui kekuasaan politik,
ketenteraan, dan ekonomi Jepun di Korea, hak-hak Rusia di Semenanjung Liaotung diserahkan
kepada Jepun. Selain itu, Selatan Pulau Sakhalin dari garis lintang 50 darjah
diserahkan kepada Jepun sebagai membayar ganti rugi. Berkaitan penyerahan Pulau
Sakhalin ini, Jepun tetap berasa rugi walaupun penyerahan tersebut dilakukan
sebagai ganti rugi.Hal ini demikian kerana, penyerahan Pulau Sakhalin tidak
setimpal dengan bayaran yang sepatutnya dibuat oleh Rusia terhadap Jepun.
Perjanjian
Porstmouth yang tidak adil itu telah membangkitkan rasa benci Jepun dan
ketidakpuasan hati dalam kalangan rakyat Jepun sendiri.Perkara ini berlaku
kerana Jepun telah menanggung kerugian yang besar dalam Perang Jepun-Rusia
walaupun Jepun berjaya mengalahkan Rusia. Hal tersebut terbukti apabila Jepun
telah mengeluarkan modal yang besar untuk menang dalam peperangan tersebut
sehingga menyebabkan ekonomi Jepun merudum dan susut ke paras yang
membahayakan. Oleh itu, ketidakpuasan
hati ini telah menyebabkan Jepun terpaksa melakukan gerakan imperialisme untuk
menunjukkan kehebatan kuasa mereka di mata Barat.
Selain
itu, Jepun juga tidak berpuas hati terhadap Persidangan Washington yang
dianggap membawa kerugian kepada Jepun. Persidangan Washington telah diadakan
pada 12 November 1921 di Washington Memorial Continental Hall yang melibatkan
negara Amerika Syarikat, Britain, Jepun, Perancis, Itali, Belanda, Belgium,
Portugal, dan China. Persidangan Washington diadakan kerana Amerika Syarikat
bimbang dengan kebangkitan tentera Jepun di Timur dan juga untuk menamatkan
Persetiaan Inggeris-Jepun 1902. Dalam Persetian Jepun 1902 ini, Jepun tidak
berpuas hati dengan isi kandungan persetiaan tersebut, dan langkah menamatkan
persetiaan ini adalah untuk merapatkan kembali hubungan dengan Jepun. Oleh itu,
dalam persidangan ini, lima kuasa besar telah menetapkan nisbah 5:5:3:1.67:1.67
bagi Amerika Syarikat, Britain, Jepun, Perancis, dan Itali.
Walau
bagaimanapun, Jepun tetap menganggap bahawa perjanjian dalam Persidangan
Washington ini membawa kerugian kepada mereka kerana hak wilayah Shantung perlu
dikembalikan kepada China.Hal ini disebabkan oleh isi perjanjian dalam
Persidangan Washington yang mengatakan bahawa semua negara terlibat perlu
mengelakkan diri daripada mengambil peluang untuk mendapatkan hak keistimewaan
terhadap kedudukan China. Jepun tidak berpuas hati kerana Jepun sudah bersusah
payah mendapatkan Shantung menerusi Tuntutan 21, tetapi disebabkan Persidangan
Washington ini sahaja, Jepun sememangnya terpaksa memulangkan Shantung kepada
China. Oleh itu, ketidakpuasan hati tentang penyerahan wilayah Shantung telah
menjadi sebagai sebahagian daripada faktor yang menyebabkan Jepun perlu
melakukan dasar imperialisme.
3.5 STRATEGI
JEPUN DALAM PERANG DUNIA PERTAMA
Perang Dunia Pertama telah tercetus pada tahun
Ogos 1914 dan berlarutan sehingga tahun November 1918 yang menyaksikan
perbalahan antara pihak Berikat dengan pihak Paksi. Jepun merupakan salah
sebuah negara yang menyertai Perang Dunia Pertama dan tergolong dalam pihak
Berikat.Keterlibatan Jepun dalam Perang Dunia Pertama merupakan salah satu strategi
Jepun untuk meluaskan imperialisme mereka. Hal ini terbukti apabila Jepun yang
merupakan wilayah dari Timur telah terlibat sama dalam perang yang berlaku di
Eropah. Jepun menyertai Perang Dunia Pertama kerana Jepun berdendam dengan
pihak Jerman yang mempunyai kawasan taklukan di China. Hal ini menunjukkan
bahawa Jepun mahu wilayah taklukan Jerman di China menjadi sebagai wilayah
imperialisme mereka.Oleh itu, pada tahun 1914, Jepun telah menghantar pasukan
tenteranya untuk menyerang wilayah-wilayah Jerman di Shantung tanpa mendapat
kebenaran daripada China.Jepun juga menduduki Kepulauan pasifik yang dimiliki
oleh Jerman sebelum ini dan antara wilayah tersebut ialah Mariana, Caroline,
dan kepulauan Marshall.
Selain
itu, Jepun juga ingin menuntut pengiktirafan daripada Barat terhadap Tuntutan
21 yang dibuat ke atas China.Tuntutan 21 ini dilakukan secara sulit tanpa
pengetahuan kuasa Barat dan juga rakyat China. Antara isi kandungan dalam
Tuntutan 21 tersebut ialah kedudukan Jepun di Shantung perlu diiktiraf,
kedudukan istimewa Jepun di Manchuria dan Mongolia dan hak kedudukan Jepun di
Semenanjung Liaotung. Tuntutan 21 ini dilakukan oleh Menteri Luar Jepun iaitu
Kato Takasi dan tuntutan tersebut dihantar kepada Presiden Yuan Shi Kai pada 13
Januari 1915. Kato Takasi cuba memberi tekanan kepada China kerana Presiden
Yuan ketika itu cuba meminta bantuan daripada Jepun untuk membentuk kerajaannya
dan Kato Takasi juga telah mengugut Presiden Yuan untuk bersetuju dengan
Tuntutan 21 tersebut.
Melalui
pengiktirafan terhadap Tuntutan 21 ini, Jepun akan dengan mudahnya dapat
melakukan gerakan imperialisme mereka di China. Oleh itu, ternyata di sini
bahawa keterlibatan Jepun dalam Perang Dunia Pertama menjadi strategi kepada
Jepun untuk dasar imperialisme mereka walaupun Jepun sekadar memberi sokongan
dan bantuan peperangan kepada pihak Berikat.
Pada
fasa kedua ini juga, Jepun dilihat bukan sahaja mahu menuntut Tuntutan 21,
malah mahu mendapatkan pengiktirafan daripada Barat berkenaan kekuasaan mereka
di rantau Asia. Jepun mahu Barat mengiktiraf mereka sebagai sebuah kuasa yang
setaraf dengan negara-negara Barat yang lain bagi memudahkan mereka melakukan
imperialisme. Semasa Perang Dunia bermula pada tahun 1914, Kabinet Okuma telah
mengisytiharkan bahawa Jepun perlu mengambil peluang dan ruang untuk
imperialisme sementara berlakunya perang di Eropah. Hal ini terbukti apabila
Kabinet Okuma menyatakan bahawa,
“Japan must take the chance of a millennium to established
its rights and interests in Asia.”
Strategi
Jepun semakin terserlah setelah termeterainya Perjanjian Versailes pada tahun
1919 yang ditandatangani bagi menamatkan Perang Dunia Pertama. Bagi Jepun,
Perjanjian Versailes ini ditandatangani untuk memudahkan Jepun mendapatkan
perkara-perkara yang dituntutnya dalam Tuntutan 21. China pula menganggap
bahawa Perjanjian Versailes ini akan membantunya daripada menerima desakan
Jepun tentang Tuntutan 21. Walau bagaimanapun, kuasa-kuasa Barat lebih memihak
kepada Jepun dan Perjanjian Versailes jelas berat sebelah kepada Jepun. Hal ini
demikian kerana, kuasa Barat ketika itu bimbang sekiranya Jepun bertindak
agresif terhadap China.Perkara ini jelas menunjukkan keterlibatan Jepun dalam
Perang Dunia Pertama sememangnya banyak memberi keuntungan kepada Jepun sendiri
dan Jepun bijak menggunakan strategi ini untuk mendapatkan hak yang
dimahukannya bagi meluaskan gerakan imperialisme mereka.
3.6 SEMANGAT
NASIONALISME
Barat yang seringkali memprovokasi Jepun telah
menaikkan semangat Jepun.Di samping itu, Jepun sendiri telah menjadikan Barat
sebagai aspirasi untuk meluaskan imperialisme.Semangat nasionalisme telah
timbul akibat provokasi Barat. Walaupun pelajar-pelajar yang menuntut di luar
negara seperti di Jerman dan Amerika sudah mula berfikir dan melihat
kepentingan nasionalisme, semangat nasionalisme ini benar-benar wujud apabila
mereka sedar akan kepentingan cinta akan tanah air dan hal ini menyebabkan
mereka harus melakukan sesuatu demi kepentingan negara. Hal ini semakin nyata
apabila keazaman mereka mula tercetus melalui slogan Fukoku Kyohei yang bermaksud ‘kayakan negara dan kuatkan tentera’.
Oleh itu, semangat nasionalisme ini telah ditunjukkan dengan cara meluaskan
wilayah atau dengan kata lain melalui imperialisme. Hal ini secara tidak
langsung adalah untuk mendapat sanjungan dan dihormati oleh pihak Barat.
Sanjungan dan penghormatan ini timbul apabila
Jepun mahu membuktikan kepada Barat bahawa mereka juga boleh melakukan
imperialisme seperti Barat.Istilah ‘white
man’s burden’ ingin dikongsi oleh Jepun. Bagi Barat, istilah ini digunakan
kerana Barat menganggap bahawa masyarakat selain yang berkulit putih ini
sebagai beban kepada mereka. Beban tersebut disebabkan Barat menganggap bahawa
masyarakat ini tidak bertamadun dan harus dimajukan.Jepun mahu mendapatkan
persamaan dengan Barat dan hal ini menyebabkan mereka melakukan imperialisme.
Semangat
nasionalisme dalam kalangan rakyat Jepun juga wujud apabila mereka menang dalam
Perang China-Jepun pada tahun 1894-1895.Kejayaan dalam peperangan ini
menyebabkan Jepun mula menonjolkan dirinya sebagai sebuah kuasa tentera di
timur. Seterusnya Jepun juga menganggap
bahawa imperialisme sebagai suatu keperluan bagi mereka meluaskan pengaruh
mereka.Di samping itu, mereka ingin menunjukkan betapa mereka mempunyai
semangat yang padu demi negara sendiri.Hal ini dapat dilihat pada awal abad
ke-20 apabila Jepun telah melibatkan diri juga dalam perang dunia kedua bagi
mempertahankan negaranya sebagai kuasa besar dunia.
Semangat nasionalisme juga semakin tersebar
apabila rakyat Jepun mula dipengaruhi oleh media massa. Perkara ini terbukti
pada tahun 1941, apabila pihak media hanya boleh menyiarkan berita mengenai
imperialisme dan ketenteraan sahaja. Pihak media massa juga telah dilarang
dengan keras daripada menyiarkan berita-berita berkenaan kelemahan
imperialisme. Sebagai contoh, media massa dilarang menyiarkan berita tentang
“dakwaan terdapat konflik antara pemimpin tentera dengan orang awam dala,
kerajaan”. Oleh itu, semangat nasionalisme menyebabkan imperialisme semakin
berkembang dan semakin penting bagi Jepun.Imperialisme juga dilihat telah
memberikan peluang kepada kerajaan dalam misi mengetatkan kawalan terhadap
rakyat demi kepentingan negara.
4.0
FASA KETIGA- SECARA LANGSUNG
4.1 EKONOMI
Fasa
ketiga memperlihatkan imperialisme secara langsung oleh Jepun.Ekonomi Jepun
telah mula mengalami perkembangan semenjak pemodenan yang dilakukan oleh
Maharaja Meiji.Jepun telah mengalami perkembangan dalam sektor perusahaan
dengan mengikut corak yang terdapat di negara-negara Barat sejak tahun 1870.
Menjelang tahun 1912, tahap ekonomi Jepun dikatakan telah mencapai satu tahap
yang dikenali sebagai ‘take-off point’. Hal
ini menyebabkan Jepun memerlukan pengimportan bahan mentah yang mencukupi untuk
menjamin hasil pengeluaran mereka. Sejak pada zaman pemerintahan Maharaja
Meiji, kadar import bahan-bahan mentah adalah cukup tinggi berbanding tahun
sebelumnya dan menggalakkan juga pengeluaran dalam negara mereka.
Namun
begitu berlaku permasalahan apabila Barat telah mengeluarkan barang
keperluannya sendiri sehingga menamatkan monopoli Jepun dalam aspek ekonomi
pada masa itu.Selain itu, wilayah-wilayah Jepun yang menjadi sumber bahan
mentah dan juga pasaran mereka telah diambil oleh negara Barat.Jepun yang juga
bergantung kepada ekonomi Barat mulai goyah akibat berlakunya penyekatan
ekonomi oleh Barat ke atas Jepun.Sehinggakan beban ekonomi semakin meningkat
dan mendesak Jepun. Oleh hal yang demikian motif imperialisme menjelang 1930-an
jelas berdasarkan faktor ekonomi yang kuat bagi memastikan pertumbuhan ekonomi
dengan perdagangan.
Bagi
tujuan ekonomi, Jepun memerlukan bahan mentah untuk salurkan pada industri
perkilangan. Contohnya, Jepun amat memerlukan arang dan besi yang terdapat di
China. Selain itu, Manchuria juga menjadi sasaran imperialisme Jepun keran
mempunyai tanah yang besar serta kaya dengan bahan asli seperti besi dan arang
batu. Sehingga 1928, Manchuria telah mengeluarkan bahan mentah seperti kacang
soya, millet, barli dan lain – lain yang mencapai nilai kira – kira $60 juta. Manchuria
juga mempunyai hasil bumi seperti kayu – kayan, arang batu, besi dan emas.Hasil
bumi tersebut terutamanya besi amat diperlukan oleh Jepun dalam memajukan
perusahaan mereka. Disebabkan itulah, Jepun melihat, dengan imperialisme
sahaja, keperluan bahan mentah yang tidak mencukupi akan dapat diselesaikan.
Oleh itu, Manchuria bukan sahaja merupakan satu jalan penyelesaian bagi masalah
pertambahan penduduk Jepun, malahan membantu Jepun menyediakan bahan mentah
untuk industri berat yang mana berkait dengan bahan ketenteraan.Misalnya,
barangan besi dan senjata.
Negara Jepun
juga melakukan imperialisme untuk meluaskan tanah mereka. Hal ini kerana mereka
amat memerlukan pasaran untuk memasarkan barang yang dihasilkan mereka
Contohnya, Jepun memerlukan pasaran export untuk tekstil serta barangan Jepun
dan China merupakan peluang pasaran yang paling sesuai untuk ekonomi Jepun.
Pada mulanya, negara Jepuncuba mendapatkan Korea untuk memasarkan barang
dagangannya kemudian menguasai Semenanjung Liaotong kerana perlabuhan tersebut
dipercayai akan membantu Jepun meluaskan pasaran. Jepun tidak mahu proses ini
diganggu kerana dengan mendapatkan hak komersial dan pengangkutan di China
melalui imperialisme hasrat Jepun akan tercapai.
Rajah
1 menjadi bukti menyokong faktor imperialisme Jepun.Sejak tahun 1913 ekonomi
Jepun semakin meningkat oleh sebab perang dunia Pertama sedang berlaku.Namun
begitu, selepas perang tamat ekonomi Jepun mulai goyah kerana kurangnya
permintaan terhadap besi dan bahan senjata. Di samping itu, sekatan ekonomi
Amerika Syarikat ke atas Jepun juga menyebabkan dari tahun 1919 sehingga 1930
peratusan pertumbuhan ekonomi Jepun menurun. Setelah 1930, ekonomi di Jepun
meningkat memberangsangkan sepanjang imperialisme secara langsung kerana Jepun
beroleh Manchuria yang kaya dengan bahan mentah.Oleh itu, jelas bahawa motif
imperialisme ialah menjaga kestabilan ekonomi Jepun.
4.2 SUMBER BURUH DAN UJI KAJI
Jepun
menakluk beberapa negara seperti China dan Korea bertujuan mendapatkan sumber
tenaga iaitu buruh.Misalnya, orang Korea dibawa ke Jepun untuk menjadi buruh
murah di kilang dan lombong.Selain itu, mereka juga dijadikan tentera upahan
untuk menjalankan misi peperangan.
Di
samping itu, tahanan juga dijadikan bahan uji kaji esksperimen yang dijalankan Jepun
dalam perubatan. Sehubungan itu, Jepuncuba menjalankan imperialisme kerana ingin
mendapatkan tempat untuk uji kaji. Oleh hal yang demikian berlaku beberapa
perkara yang melibatkan kekejaman Jepun terhadap penduduk kawasan yang
ditaklukinya.Jepun telah menduduki Manchuria dan menamakannya sebagai
Manchurko.Rentetan hal ini, Jepun telah membina unit 731 yakni makmal uji kaji
secara rahsia di Manchurko.
Unit
731 lebih dikenali sebagai ‘Kempeitai Political Department and Epidermic Prevention
Research Laboratory’.Ia ditubuhkan untuk menghasilkan senjata pemusnah
besar-besaran terhadap China dan Soviet Union. Kompleks penyelidikan ini telah
didirikan di daerah Ping Fan di Harbin, Manchuria. Dari tahun 1936 hingga 1942,
dianggarkan hampir 12,000 termasuk lelaki, wanita dan kanak-kanak diseksa
hingga mati di dalam kompleks tersebut manakala hampir 200,000 yang terbunuh
dalam ujikaji senjata biologi. Memetik kata-kata Tsuneji Shimada yang bekerja
dengan kumpulan Minato di bahagian penyelidikan unit 731:
“We did not experiment on
soldiers, but we carried out dissections.
Normally we gave them infected material to drink and carried out
autopsies to ascertain the symptoms.” We
had to observe the progress (of the diseases) and we had to ascertain the
potency of the various viruses.”
Melalui
ayat tersebut, jelas bahawa Jepun berkeinginan Manchuria untuk menjalankan
eksperimen yang membolehkan mereka mendapatkan bahan dan tempat untuk
ujikaji.Mereka berpeluang menjalankan beberapa eksperimen bagi mengetahui
tindak balas tahanan terhadap racun yang dihasilkan serta melihat perkembangan
virus yang dibiak dalam badan manusia.Kekejaman yang dilakukan Jepun ini
membuktikan bahawa penguasaan imperialisme Jepun sekadar memenuhi kehendak
memajukan negara mereka.
4.3 KEBANGKITAN TENTERA
Masalah ekonomi yang dihadapi
menyebabkan kebangkitan tentera.Jepun yang banyak bergantung kepada Taiwan
dalam pengimportan bahan pertanian.Kekusutan dan tekanan mula dirasai oleh
golongan tentera di Jepun apabila berlakunya kemelesetan ekonomi pada tahun
1920-an. Desakan supaya meluaskan empayar Jepun bagi menyelesaikan masalah
tersebut dari golongan tentera mula dirasai oleh pemimpin Jepun.
Pihak
tentera tidak setuju dengan dasar luar negeri dan menuduh kerajaan Jepun tidak
berjaya mengendalikan dasar luar yang berkesan serte menentang keputusan
kerajaan Jepun menerima Persidangan Perlucutan Senjata di London. Hal ini
menjadi lebih buruk lagi apabila golongan tentera membunuh sesiapa sahaja yang
menentang desakan mereka walaupun Perdana Menteri sekali pun. Tempoh 1921
sehingga 1930 telah menyaksikan dua orang Perdana Menteri Jepun iaitu Hara dan
Hamaguchi mati dibunuh oleh golongan tentera. Perkara ini disebabkan golongan
tentera mula hilang sabar dan menganggap kerajaan telah gagal dalam
melaksanakan dasar luar sehingga akur dengan kuasa Barat.
Peristiwa
ini juga membuktikan bahawa telah lahirnya perasaan yang kejam dalam kalangan
golongan tentera sehingga tidak menghiraukan suara sesiapa pun walaupun Perdana
Menteri semata-mata merealisasikan perjuangan mereka.Kesan besar dari peristiwa
inilah yang dikatakan sebagai pendorong bagi Jepun untuk melakukan imperialisme
di negara-negara sekitarnya. Lantaran itu, imperialisme secara langsung yang
pertama dilakukan oleh pihak tentera tanpa mendapatkan persetujuan kerajaan
Tokyo telah membawa kepada serangan dan penaklukan Manchuria pada tahun 1931.
Lanjutan
itu juga, Jepun telah melakukan imperialisme untuk menguasai China sebagai
usaha tentera Jepun menunjukkan kekuasaan mereka.Hasrat ini juga memenuhi
rancangan menstabilkan ekonomi Jepun. Oleh hal yang demikian, telah berlaku
peristiwa pencabulan kota Nanking menjelang 14 Disember 1937. Peristiwa di
Nanking ini telah meragut ratusan ribu penduduk. Mereka telah dibunuh dengan
kejam oleh Imperial Japanese Army.Sebagai contoh, 100,000 orang Cina telah
dibunuh manakala wanita pula dirogol oleh tentera Jepun dan mereka dibunuh
untuk menutup bukti kekejaman Jepun.
4.4 KEBIMBANGAN JEPUN
Salah
satu faktor yang membangkitkan fasa imperialisme secara langsung ialah Jepun
berasa bimbang dengan pertumbuhan bilangan penduduk China di Manchuria dan
gerakan anti-Jepun.Bilang orang China di Manchuria semakin bertambah kerana
mereka berhijrah dari wilayah utara terutamanya di Shantung berikutan
berlakunya peperangan yang sering meletus di utara China selain masalah
kebuluran di wilayah tersebut.Misalannya di China telah berlaku ekspedisi ke
utara yang diketuai oleh Chiang Kai Shek pada tahun 1926 sehingga 1928 bagi
menentang panglima perang, kawasan yang diketuai oleh panglima Chan Tso lin
berdekatan dengan Manchuria.Rentetan hal ini, kebanyakan pendudukanya telah ke
Manchuria bagi mendapatkan perlindungan kerana keadaan Manchuria pada masa itu
selamat.Hal ini telah mengakibatkan kira-kira daripada 30 juta jumlah penduduk
di Manchuria, 28 juta ialah orang China sedangkan penduduk Jepun hanya 230,000
pada tahun 1930. Keadaan ini telah mendesak Jepun mengambil langkah yang sesuai
bagi melindungi kepentingan mereka.
Seterusnya
gerakan anti-Jepun yang dilakukan oleh Kuomintang membimbangkan Jepun.Pempimpin-pemimpin
Kuomintang telah mengajar doktrin-doktrin yang bersifat kebangsaan dan anti-Jepun
di Manchuria. Misalnya di sekolah-sekolah dan pertubuhan-pertubuhan.Mereka juga
dihasut memulaukan barang-barang buatan Jepun sehingga menjejaskan ekonomi Jepun.
Pada
masa yang sama, Jepun juga khuatir akan pemodenan yang dilakukan oleh China.
China telah membesarkan angkatan tentera, angkatan laut dan membina jalan
kereta api yang berasingan dengan jalan kereta api kepunyaan Jepun. Tindakan
Chang Hsueh-Liang yang mengetuai pembaharuan ini menimbulkan kerisauan Jepun.pihak
bahagian pentadbiran Jepun merasakan kegiatan mereka di Manchuria harus aman
tanpa campur tangan kuasa lain oleh itu mereka merasakan perlunya penguasaan ke
atas negara China bagi memudahkan urusan mereka. Sebagai bukti, petikan
kata-kata yang menunjukkan Jepun telah berniat untuk menguasai China bagi
membolehkan Jepun meluaskan pengaruh negaranya kerana China mulai lemah:
“we should be prepared to use
force in China, should an oppurtunity present itself either bcoz china becomes
incapable of maintaining domestic order or because it encounters some
complications in dealing with a foreign power. This will be an excellent
opportunity for us to extend our national interest and rights so as to enable
our nation to emerge as the hegemon of the Far East.”
5.0
FASA KEEMPAT- LINGKUNGAN
KESEMAKMURAN ASIA
5.1 TUJUAN PENUBUHAN GREATER EAST ASIA
Fasa yang keempat iaitu melibatkan penubuhan
‘GREATER EAST ASIA’ dilihat sebagai kemuncak gerakan imperialisme kerana
melibatkan banyak negara dan penglibatan banyak pengaruh kuasa besar di
dunia.Jepun selepas pemodenan Meiji mengalami perubahan politik yang besar
apabila golongan tentera, Zaibatsu dan Ultranasional telah muncul dan menguasai
kerajaan.Lanjutan daripada itu, berlaku perubahan besar dalam dasar luar Jepun
apabila Jepun mula mengamalkan dasar imperialism. Hal ini dianggap bersesuaian
dengan keadaan semasa di Jepun dan keperluan bagi perkembangan pasaran serta
bahan mentah yang terhad bagi industri Jepun.Jepun turut melancarkan serangan
ke kawasan sekitarnya dalam mana impiannya untuk menjadi kuasa yang terkuat di
seluruh Asia.
Konsep yang
telah digunakan oleh Jepun ini diumumkan pada November 1938 oleh Konoe Fumimaro
yang merupakan Perdana Menteri Jepun(1891-1945) dengan menyebarkan fahaman
supaya negara Asia ini bersatu tanpa pengaruh daripada Barat. Konsep tersebut
diperkenalkan oleh Angkatan Darat Tentera Jepun berdasarkan arahan Jeneral
Hachiro Arita yang pada waktu itu merupakan Menteri Luar Negeri dan pakar
ideologi angkatan darat.
Jepun berusaha untuk meningkatkan
pengaruhnya di kawasan Asia Timur dan juga impian pemimpin Jepun untuk
mewujudkan lingkungan kesemakmuran bagi Asia Timur atau Doi Toa Kyoeikin. Strategi Jepun melakukan imperialisme bagi
mendapatkan bahan mentah dan juga pasaran disebabkan sekatan yang dilakukan
oleh Amerika Syarikat terhadap import minyak daripada Amerika Syarikat
disebabkan sekatan yang cuba dibuat oleh Amerika Syarikat Jepun kerana
menghalang imperialisme yang dibuat oleh Jepun dan Jepun cuba untuk mencari
sumber dan pasaran daripada negara di sekitarnya.
Kishi Nobusuke mengkaji berkaitan dengan
sumber asli yang ada di kawasan sekitar Asia Timur dan melihat Filipina
memiliki biji besi bermutu, flaks yang banyak, serta biji arang batu, krom dan
mangan. Malaya pula pada masa itu adalah pengeluar terbesar di dunia untuk
getah, bijih timah, bijih besi, arang batu, mangan, tungsten, fluorite, dan bauksit.Hindia
Timur Belanda mempunyai bekalan yang kaya dengan minyak, getah, bijih timah,
arang batu, bijih besi, bauksit, tembaga, mangan, plumbum, zink, krom,
tungsten, merkuri, bismut, dan antimoni. Kishi Nobusukemenyifatkan ia sebagai
sebuah rumah khazanah mineral yang masih belum dilombong. Beliau berkata bahawa
hanya terdapat beberapa sumber di mana Greater Asia Timur tidak diterokai dan
melalui sains dan teknologi, Jepunakanberusaha menggunakan sebaik mungkin
sumber-sumber ini.
Walau bagaimanapun, ia merupakan
strategi pihak Jepun bagi menguasai ekonomi negara yang dijajah oleh mereka.
Negara taklukan yang dikuasai oleh mereka akan dijadikan sebagai tempat
mengambil bahan mentah dan pasaran bagi Jepun. Dari perspektif pemimpin Jepun, terutamanya Konoe Fumimaro (1891-1945),
yang memainkan peranan penting sebagai Perdana Menteri semasa tempoh paling
kritikal Jepun iaitu 1937-1941. Dalam eseinya bertajuk“Amend World Status-quo” Konoe menulis,
"Jepun adalah dalam kedudukan yang sukar
semenjak Insiden di Manchurian, tindakan Jepun di Manchuria telah menjadi isu
utama pada Liga Bangsa-bangsa.Ia seolah-olah bahawa Jepun telah dibicarakan
sebagai tertuduh di mahkamah dunia atas nama keamanan dunia. Menghadapi tetapan
ini, saya fikir, kita tidak hanya menjelaskan bahawa tindakan Jepun di
Manchuria adalah penting untuk kelangsungan hidup sebuah negara Jepun tetapi
juga mendapatkan pertimbangan daripada penyokong keamanan barat dengan terus
terang menyatakan kepercayaan kita bagaimana untuk mencapai satu keamanan dunia
sebenar. "
Konsep Kawasan
Kemakmuran Bersama secara rasminya telah diumumkan oleh Menteri Luar Negeri
Jepun pada masa itu Matsuoka Yosuke pada 1 ogos 1940 dan secara rasminya telah
diisytiharkan melalui konferenses yang dibuat pada bulan November 1941. Konsep
ini diperkenalkan melalui sebuah pelan perluasan kuasa Jepun perlembagaaan
Jepun yang mana matlamat jangka panjang pelan tersebut ialah untuk membentuk
zon otonomi tunggal di Asia, dalam zon ini setiap bangsa menikmati kehidupan
yang aman dan berkongsi kemakmuran daripada eksploitasiBritian dan Amerika
Syarikat di kawasan Asia.
Sebelum
mengusir kekuasaan imperialisme Barat dari negara-negara Asia, pemerintah Jepun
menggunakan slogan "Asia untukAsia" supaya dapat mengambil hati
rakyat setempat dan mereka merasakan tanggungjawab mereka untuk mengusir kuasa
barat dari bumi Asia. Slogan tersebut merupakan pernyataan sifat anti-Barat dan
menonjolkan watak Jepun sebagai pembela negara di Asia Timur.Menurut slogan
tersebut, negara-negara Asia hanya untuk orang-orang Asia, dan
negara-negaraBarat tidak ada yang berhak atas negara-negara Asia.
Namun dalam
usaha yang tersirat lain Jepun merasakan tanggungjawabnya untuk mengusir kuasa
Amerika Syarikat dan sekutunya dari Asia. Hal ini disebabkan oleh pakatan yang dibuat antara Jepun dengan Jerman dalam
perang dunia II yang mana dengan pihak Jerman akan menakluki kawasan Eropah dan
Asia Barat, manakala Jepun ditugaskan untuk menakluki kawasan Asia Timur dan
Asia Tenggara untuk mengusir kuasa barat dan cuba mengekploitasi hasil bumi
yang ada di kawasan tersebut.
Menurut
Menteri Luar Negeri Jepun Shigenori Togo, apabila Kawasan Kemakmuran Bersama
telah berjaya diwujudkan, Jepun akan muncul
sebagai pemimpin Asia Timur dan Kawasan Kemakmuran Bersama Asia Timur
Raya adalah nama lain untuk tentera Jepun. Dokumen rahsia bertajukAn Investigation of Global Policy with the
Yamato Race as Nucleus yang selesai disusun berkaitan Pemerintah Jepun pada
tahun 1943, secara terang-terangan menyatakan bangsa Jepun lebih maju dari bangsa-bangsa
Asia lainnya, dan menyarankan agar Kawasan Kemakmuran Bersama digunakan untuk
menguasai seluruh kawasan Asia.
Ienaga Saburo
dalam bukunya The Pacific War: World War 11 and The Japanese, 1931-1945 ada
menyentuh tentang aspek perancangan dan serangan ke atas AsiaPasifik termasuk
Asia Tenggara tetapi tidak menyentuh
secara khusus tentang aspek perancangan dan serangan serta pentadbiran di Tanah
Melayu.Perkara yang ditekankan ialah aspek perancangan dan serangan ke atas
seluruh rantau Asia Pasifik secara menyeluruh termasuk perancangan ketenteraan
dan pengumpulan maklumat.Dr. Ba
Maw, Presiden Burma dalam kata-katnya:
Pemimpin Jepun hanya melihat segala urusan dari
sudut pandang Jepun sahaja dan lebih buruk lagi, mereka memaksa pihak-pihak
lainnya untuk melakukan hal yang sama. Bagi mereka hanya ada satu cara untuk
melakukan sesuatu, iaitu cara Jepun; hanya ada satu tujuan dan kepentingan,
iaitu kepentingan Jepun; hanya ada satu masa depan untuk negara-negara Asia
Timur, untuk menjadi seperti Manchukuo atau Korea yang terikat selama-lamanya
dengan Jepun. Pemaksaan ras seperti ini menyebabkan hubungan yang sebenarnya antara
tentera Jepun dan orang-orang di wilayah kami hampir-hampir mustahil.
Jepun melancarkan serangan mengejut
terhadap Pearl Harbour di Hawaii pada 7Disember 1941 dan berjaya memusnahkan
angkatan perang Amerika Syarikat di LautanPasifik. Setelah berjaya menyerang
Amerika Syarikat, Jepun meneruskan lagi agendanya dengan menduduki Tanah Melayu
termasuk Singapura setelahberjaya mengalahkan Britain pada bulan September
1942.Seperti dalam Perang Dunia Pertama, munculnya pakatan yang berasingan
iaitu Amerika Syarikatmemilih untuk menyertai Kuasa Bersekutu yang terdiri
daripada Britain, Perancis danSoviet Union manakala Kuasa Paksi terdiri
daripada Jerman, Itali dan Jepun.
Kuasa Bersekutu berjaya menyelesaikan masalah di
Eropah apabila pihak Jermandikalahkan pada bulan Mei 1945.Kekalahan Jerman
telah mengalihkan perhatian KuasaBersekutu kepada Jepun di Asia.Walaupun
Amerika Syarikat memenangi beberapapeperangannya dengan Jepun tetapi Jepun
masih lagi bersemangat meneruskanperjuangan mereka. Dengan alasan ingin mengelakkan
tempoh peperangan yang lamadan kehilangan nyawa yang lebih ramai, pada 6 Ogos
1945, Presiden Amerika Syarikat,Harry Truman, mengarahkan bom atom yang pertama
digugurkan di Hiroshima. Dalammasa yang singkat bandar tersebut musnah dan
selang dua hari kemudian, bom kedua dijatuhkan diNagasaki yang menyebabkan
kehilangan banyak nyawa serta segala teknologi yang dimiliki oleh Jepun sebelum
ini lenyap dengan serta merta.
Sepanjang
berlakunya Perang Dunia Kedua, negara-negara yang telah ditakluki oleh Jepun
sebelum ini telah dijaga oleh pemerintah boneka yang mana telah memanipulasi
penduduk serta ekonomi semata-mata untuk kepentingan Jepun.Sungguhpun Konsep
Lingkungan Kesemakmuran dan Pan Asianisme ini menganjurkan nilai-nilai yang
bagus namun, realitinya ianya amat berlawanan dengan sikap dan tindak tanduk
sebenar Jepun terhadap bangsa Asia.Secara keseluruhanya, realiti yang berlaku
masa perang (1941-1945) telah menyebabkan rancangan Pembentukan Lingkungan
Kesemakmuran dan penterjemahan prinsip Pan-Asianisme hanya muncul sebagai
retorik ideologi tindakan penjajah yang bertujuan mewajarkan tindakan Jepun
untuk menakluki negara-negara Asia dan mengekploitasi kawasan taklukan bagi
menampung keperluan negara serta keperluan dalam peperangan yang telah disertai.Konsep
yang diperkenalkan oleh Jepun ini menemui kegagalan kerana ketenteraan Jepun
mulai lemah akibat masalah pengeboman yang berlaku di Jepun dan masalah-masalah
lain seperti import beras tergendala, barangannaik harga dan pengangguran meningkat.
Kawasan
taklukan yang sebelum ini berada di bawah Jepun telah berjaya diambil semula
oleh pihak barat antaranya Britain yang
cuba mendapatkan balik Burma dan Amerika Syarikat mendapatkan semula Pulau
Marshal, Marinas, Guam, Palawan, Saipan & Manila yang sebelum ini merupakan
kawasan taklukan Amerika.
5.2KUASA PAKSI
Hubungan antara Jerman dan Jepun terjalin apabila
diplomatik Jepun Oshima Hiroshi melawat Joachim von Ribbentrop di Berlin pada
tahun 1935 yang membawa kepentingan kepada Jepun dalam membentuk satu pakatan
Jerman-Jepun berkaitan dengan kesatuan Soviet Union. Pakatan yang dibuattelah
diperdebatkan diJepun yang mana terdapat puak yang tidak menerima pakatan
tersebut iaitu Tentera Laut Jepun dan di Kementerian Luar Jepunmanakala puak
Ultranasionalis menyokong pakatan yang dibuat untuk kepentingan masing-masing.
Pada
bulan November 1936, istilah "paksi" telah digunakan oleh diktator
Itali, Benito Mussolini apabila dia bercakap mengenai paksi Rome-Berlin yang
muncul daripada perjanjian persahabatan yang ditandatangani antara Itali dan
Jerman pada 25 Oktober tahun 1936. Perjanjian ini telah dipalsukan apabila
Itali, pada asalnya bertentangan dengan Nazi Jerman, telah berhadapan dengan
pembangkang untuk perang di Habsyah dari Liga Bangsa-bangsa dan mendapat
sokongan dari Jerman.
Kemudian,
Mei 1939, hubungan ini berubah menjadi persekutuan, yang dipanggil
"Pakatan Steel"."Kuasa Paksi" secara rasmi ditandatangani
oleh Jerman, Itali, dan Jepun pada 27 September 1940, di Berlin.Pakatan itu
kemudiannya disertai oleh Hungary (20 November 1940), Romania (23 November
1940), Slovakia (24 November 1940), dan Bulgaria (1 mac 1941) ahli-ahli yang
paling berkuasa dalam bidang ketenteraan adalah Jerman dan Jepun.
Kewujudan
Kuasa Paksi ini adalah untuk menentang Kuasa Bersekutu ketika Perang Dunia II,
namun dalam masa yang sama pakatan yang dibuat ini adalah untuk kepentingan
masing-masing yang mana setiap negara mempunyai agendanya yang tersendiri iaitu
untuk menguasai dunia dan juga memperluaskan kuasa imperialism masing-masing. Jepun
diberikan tugas untuk menghapuskan kuasa Pihak Bersekutu di kawasan Asia manakala
Jerman di kawasan Barat.
Tujuan
mereka bekerjasama dilihat sebagai suatu usaha menghapuskan kuasa pihak
bersekutu supaya mereka dapat menjalankan imperialisme dan menunjukkan kekuatan
ketenteraan mereka kepada dunia.Hal ini dibuktikan dengan langkah Jepun
menandatangani Tripartite Pact pada bulan September 1940 dengan Jerman dan
Itali yang mensyaratkan pihak terbabit harus membantu pihak yang terlibat dalam
peperangan. Namun perancangan yang dibuat tidak berjaya apabila Perang Dunia II
tercetus dan Kuasa Pakti ini berjaya dikalahkan oleh Amerika Syarikat menerusi
pengeboman yang dilakukan serta mengambil kembali kawasan yang telah ditakluki
oleh Kuasa Paksi.
6.0 KESIMPULAN
Secara keseluruhannya, realiti semasa
imperialisme Jepun telah menyebabkanrancangan membentuk Lingkungan Kesemakmuran
Asia Timur menjadi semakin jelas.Hal ini dapat kita lihat, melalui kemajuan
yang dilakukan oleh Jepun iaitu dalam faktor politik dan sosieokonomi telah memungkinkan negara Jepun mengalami transformasi yang
hebat dalam kerangka kerajaan Jepun.
Stategi yang disusun oleh
pemerintah antaranya pada Zaman Meiji dilihat berkenaan dalam usaha mereka
untuk menakluk kawasan Asia serta menjadi sebuah negara yang mampu berdiri
sendiri tanpa mengharapkan pembaratan daripada pihak barat.Tujuan utama
imperialisme ini dilihat merupakan usaha pemerintah negara itumenjadikan Asia
Timur sebagai satu blok yang akan menyumbang totalsecuritykepada negara Jepun. Selain itu, analisis kajian ini
juga menjelaskan bahawa imperialisme Jepun sejak 1895 sehingga 1945 adalah
digerakkan oleh tuntutan-tuntutannasionalisme dan industrinya bagi memenuhi
cita-cita negara itu untuk menjadikuasa yang dominan dan dihormati di Asia Timur.
Namun
begitu, faktor selain sosial, ekonomi dan politik turut memainkan peranan
penting.Misalnya peranan kuasa Barat dalam menggerakkan imperialisme Jepun
seperti Jerman yang bekerjasama dengan Jepun dalam perang Dunia Kedua sebagai kuasa
paksi yang menentang kuasa berikat.
No comments:
Post a Comment